سنجش به‌زیستن سالمندان در استان‌های ایران با استفاده از شاخص دیده‌بان سالمندی

اهداف: امروزه، مسئله به‌زیستن سالمندان به چالش جدی سیاست گذاری و موضوع کلیدی پژوهشی تبدیل شده است. پیچیدگی، چندبُعدی و چندسطحی بودن مفهوم به‌زیستن، شاخص‌سازی‌های متعددی در ابعاد عینی و ذهنی و سطوح خرد و کلان به همراه داشته است. هدف از این مقاله، بررسی و سنجش وضعیت به‌زیستن سالمندان ایرانی و رابطه آن با توسعه انسانی است. مواد و روش ها: این مقاله در چارچوب روش شناختی شاخص جهانی دیده‌بان سالمندی و با استفاده از تحلیل ثانویه منابع مختلف داده‌ای در نسخه 25 محیط‌ نرم‌افزاری spss و محیط اکسل به سنجش وضعیت به‌زیستن سالمندان ایرانی در سطوح ملّی و استانی برای سال 1395 پرداخت. این شاخص در چهار بُعد امنیت درآمدی، وضعیت سلامت، قابلیت/توانمندی و مناسب‌سازی محیط تلاش دارد تا تصویری جامع از به زیستن سالمندان ارائه کند.یافته ها: نتایج بیانگر تفاوت‌های استانی محسوسی در شاخص دیده‌بان سالمندی و ابعاد مختلف آن، به‌ویژه دو بُعد امنیت درآمدی و وضعیت سلامت است. دامنه نمرات شاخص دیده‌بان سالمندی از 6.5 در استان سیستان و بلوچستان تا 77.9 در استان تهران در نوسان بوده است. استان‌های تهران، سمنان و فارس، به‌ترتیب رتبه‌های اول تا سوم و در مقابل، استان‌های خراسان جنوبی، ایلام و سیستان و بلوچستان، به‌ترتیب در رتبه‌ها و جایگاه‌های آخر شاخص به‌زیستن سالمندان قرار دارند. همچنین، نتایج بیانگر رابطه مثبت و قوی شاخص به‌زیستن سالمندان با شاخص توسعه انسانی است. به علاوه، نتایج نشان داد رتبه ایران در شاخص جهانی دیده‌بان سالمندی در میان 97 کشور، 64 است. بهترین رتبه و جایگاه ایران در بُعد سلامت (رتبه 43) و بدترین آن در بُعد ظرفیت و توانمندی (رتبه 88) است. نتیجه گیری: سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی حمایت از اشتغال، درآمد، سلامت و استقلال افراد سالمند نقش مهمی در افزایش رفاه و به‌زیستن سالمندان دارند. از این رو، ابعاد امنیت مالی مانند توسعه پوشش همگانی حقوق بازنشستگی، کاهش فقر و همچنین بُعد ظرفیت و توانمندی مانند فراهم کردن شرایط خوداشتغالی سالمندان و ارتقای آموزش و تحصیلات سالمندان باید در اولویت‌های سیاست‌گذاری قرار گیرد.

Measuring of Older Adults’ Well-being in Provinces of Iran Using AgeWatch Index

Objectives: Today, the issue of older adults rsquo; wellbeing has become a serious challenge of policymaking and a key subject of researches. The complexity, multidimensionality, and multileveled nature of the concept of wellbeing have resulted in numerous objective and subjective indexes at the micro and macro levels. The aim of the article is to assess and measure the wellbeing of Iranian elderly using the AgeWatch index. Methods Materials: The method of the study was a secondary analysis of various data sources using Excel and SPSS v. 25 software in the methodological framework of the Global AgeWatch index. This method assesses the wellbeing of Iranian older adults at the national and provincial levels for 2016. The index provides a holistic view of older people #39;s lives in four dimensions included income security, health status, capability, and the enabling environment.Results: The results indicated the significant provincial differences in the AgeWatch index and its various dimensions, especially income security, and health status. The AgeWatch index scores ranged from 6.5 in Sistan and Baluchestan province to 77.9 in Tehran province. In general, the highest rank goes to the provinces of Tehran, Semnan, and Fars, respectively, and the lowest rank goes to the provinces of South Khorasan, Ilam and Sistan and Baluchistan, respectively. The results showed a significant correlation between AgeWatch index and human development index in Iran. In addition, the results showed Iran is ranked 64th among 97 countries in AgeWatch index. Iran was the best in terms of health status (43rd) and worst in terms of capacity dimension (88th).Conclusion: Economic and social policies supporting the employment, income, health, and independence of older adults play an important role in increasing the wellbeing and welfare of older adults. Therefore, dimensions of financial security, such as the development of universal coverage of pensions and poverty reduction, as well as capacity dimension, such as providing elderly selfemployment and promoting the education and training of the elderly, should be a policy priority.