تاثیر مداخله مبتنی بر مدل 5a بر خودمراقبتی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون

اهداف: پرفشاری خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در دوران سالمندی است که با آزمایش مناسب می‌توان خودمراقبتی و کیفیت زندگی در سالمندان مبتلا را بهبود بخشید؛ بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آزمایش مبتنی بر مدل 5a بر خودمراقبتی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه‌ای نیمه‌تجربی است که روی هشتاد سالمند مبتلا به پرفشاری خون مراجعه‌کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان گناباد در سال 1399 انجام شد. واحدهای پژوهش به صورت در دسترس انتخاب و به‌ طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. سپس گروه آزمایش بر اساس مدل 5a به مدت دو ماه تحت آزمایش قرار گرفت و گروه کنترل تنها آموزش‌های رایج مراکز خدمات سلامت را دریافت کردند. اطلاعات با استفاده از فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی و فرم ثبت فشار خون بیمار، پرسش‌نامه خودمراقبتی پرفشاری خون سالمندان و پرسش‌نامه اختصاصی سنجش کیفیت زندگی سالمندان در قبل و بعد از آزمایش جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون‌های آماری تی مستقل، تی زوجی، من ویتنی، کای اسکوئر و فیشر با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 20 انجام شد.یافته ها: دو گروه مورد مطالعه از نظر متغیرهای جمعیت‌شناختی همگن بودند. میانگین ±‌انحراف‌معیار نمره خودمراقبتی بعد از آزمایش در گروه آزمایش (4/77 ±‌50/95) نسبت به قبل از آزمایش (5/83 ±‌46/67) و در مقایسه با گروه کنترل (4/86 ±‌ 40/92) به صورت معناداری افزایش یافت (0/001>p). میانگین نمره کیفیت زندگی بعد از آزمایش در گروه آزمایش (6/76 ±‌39/02) نسبت به قبل از آزمایش (8/03 ±‌33/65) و در مقایسه با گروه کنترل (7/19 ±‌24/97) به صورت معناداری بعد از آزمایش افزایش یافت (0/001>p).نتیجه گیری: از آنجا که آزمایش مبتنی بر مدل 5a می‌تواند باعث ارتقای خودمراقبتی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به پرفشاری خون شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد به‌کارگیری مدل 5a در سیستم سلامت به ‌عنوان یک آزمایش موثر، سریع، در دسترس و آسان می‌تواند در بهبود وضعیت سلامت مددجویان، به‌ویژه سالمندان موثر باشد.

Effects of 5A Model-based Intervention on Self-care and Quality of Life in Elderly People With Hypertension

Objectives: Hypertension is one of the most common chronic diseases in old age. The selfcare and quality of life of older people can improved by appropriate interventions. This study aims to assess the effects of an intervention based on 5A model on selfcare and quality of life in the elderly with hypertension.Methods Materials: This quasiexperimental study was conducted on 80 older people with hypertension. They were randomly assigned into two groups of intervention and control. The intervention group received the 5A modelbased treatment for two months, while the control group received only the routine care from community health centers. Before and after the intervention, data were collected using a demographic form, behavior subscale of the Hypertension SelfCare Profile questionnaire, and the Control, Autonomy, SelfRealization and Pleasure (CASP19) questionnaire. The collected data were analyzed using independent ttest, paired ttest, MannWhitney U test, Chisquare test, and Fisher rsquo;s exact test in SPSS v. 20 software.Results: The Mean ±SD selfcare scores of the intervention group significantly increased (P<0.001) after the intervention (50.95 ±4.77) compared to preintervention score (46.67 ±5.83) and compared to the control group (40.92 ±4.86). The Mean ±SD quality of life scores of the intervention group also significantly increased (P<0.001) after the intervention (39.02 ±6.76) compared to preintervention score (33.65 ±8.03) and compared to the control group (24.97 ±7.19).Conclusion: The intervention based on 5A model can improve selfcare and quality of life of the elderly. This intervention, as a fast, accessible and easy method can be used in the health system to improve the health of the elderly.