بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر مشهد در سال 1396

اهداف ایران یکی از کشورهای جهان است که جمعیت آن به‌سرعت به سمت سالمندی پیش می‌رود؛ بنابراین درنظرگرفتن نیازها و مسائل سالمندان مهم است؛ چراکه می‌تواند روی کیفیت زندگی آن‌ها که وابسته به سلامت است، تاثیر بگذارد. کیفیت زندگی یک مفهوم چندبُعدی است که دارای ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی است. هدف از انجام مطالعه کنونی بررسی ارتباط بین سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی با کیفیت زندگی سالمندان ساکن جامعه و خانه‌های سالمندی شهر مشهد در ایران است.مواد و روش ها در این مطالعه توصیفی‌تحلیلی و مقطعی، 135 نفر از سالمندان ساکن در جامعه با میانگین سنی 5/9 ±71/7 سال شامل 77 مرد (48/1 درصد) و 58 زن (43 درصد) و 135 سالمند ساکن در آسایشگاه‌های سالمندان با میانگین سنی 5/6‌ ±71/2 سال شامل 65 مرد (48/1 درصد) مرد و 70 زن (51/9 درصد) که ساکن شهر مشهد بودند، شرکت داشتند. از طریق مصاحبه مشخصات فردی، درآمد ماهانه و سطح تحصیلات افراد بررسی شد. نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی sf36 که روایی و پایایی آن قبلا بررسی شده بود، برای ارزیابی کیفیت زندگی بررسی شد. نسخه فارسی پرسش‌نامه کیفیت زندگی sf36 دارای هشت خرده‌مقیاس است که ابعاد جسمی و روانی کیفیت زندگی را بررسی می‌کند. تحلیل آماری با استفاده از نسخه 19 نرم‌افزار spss انجام شد. از آزمون من‌ویتنی برای مقایسه درآمد ماهانه و کیفیت زندگی سالمندان ساکن اجتماع و خانه‌های سالمندی استفاده شد. برای مقایسه سطح تحصیلات دو گروه از آزمون کای‌دو استفاده شد. همچنین اثر برخی عوامل مستقل بر ابعاد جسمانی و روانی کیفیت زندگی با استفاده از مدل رگرسیون چندمتغیره بررسی شد. یافته ها در سالمندان ساکن جامعه نسبت به گروه سالمندان ساکن آسایشگاه‌ها درصد بی‌سوادی بالاتر و تحصیلات دانشگاهی پایین‌تر بود (0/03=p). همچنین از لحاظ ابعاد جسمانی و روانی پرسش‌نامه کیفیت زندگی، سالمندان آسایشگاه‌ها کیفیت زندگی پایین‌تری نسبت به سالمندان اجتماع داشتند (p<0/01). نتیجه دیگر این مطالعه این بود که درآمد سالمندان آسایشگاه‌ها به طور معنی‌داری کمتر از سالمندان اجتماع بود (p<0/001). نتایج مدل رگرسیون چندمتغیره نشان می‌دهد تنها اثر محل زندگی (سالمندان ساکن جامعه و خانه سالمندان) بر هر دو بُعد جسمانی و روانی کیفیت زندگی معنی‌دار است (001/0>p) و سطح درآمد و تحصیلات، جنسیت، سن، ابتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشار خون و مصرف سیگار اثر معنی‌داری نداشتند (p>0/05).نتیجه گیری بالاتربودن سطح تحصیلات می‌تواند موجب ارتقای طبقه اجتماعی و افزایش درآمد سالمندان شود. داشتن درآمد کافی یک شرط ضروری برای داشتن یک زندگی باکیفیت است، گرچه نمی‌تواند همه نیازهای اساسی زندگی را برآورده کند. بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایرانی با درنظرگرفتن همه ابعاد آن که شامل ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی است با انجام برنامه‌های درمانی، آموزشی و حمایت اجتماعی می‌تواند محقق شود.

Evaluation of Quality of Life and its Related Factors in Elderly in Mashhad in 1396

Objectives As Iran is one of the countries in the world which its population moves toward aging rapidly, it is essential to consider older adults' needs and concerns, which might have an impact on their healthrelated quality of life. Quality of life is a multidimensional concept that has physical, mental, and social components. The present study has been conducted to determine the correlation between economic status and educational level with healthrelated quality of life in communitydwelling and institutionalized older adults living in Mashhad City, Iran.Methods Materials In this descriptiveanalytic crosssectional study, we recruited 135 (77 [57%] men and 58 [43%] women) communitydwelling older adults (Mean ±SD =71.7 ±5.9 y), and 135 (65 [48.1%] men, 70 [51.9%] women) institutionalized older adults (Mean ±SD =071.2 ±5.6 y). They were living in Mashhad City, Iran. Through the interview, we collected the subjects rsquo; demographic characteristics, monthly income, and the level of education. The Persian validated version of SF36 questionnaire was used for assessment of healthrelated quality of life. The questionnaire assesses 8 physical and mental health subscales. The statistical analysis was conducted by SPSS version 19. The MannWhitney U test was used to compare monthly income and healthrelated quality of life between communitydwelling and institutionalized older adults. The Chisquare test was used to compare the educational level of the two groups. Also, the effect of some independent variables on physical and mental health domains of quality of life was assessed by multiple regression models.Results The education level communitydwelling older adults was lower than that in institutionalized older adults (P =0.03). In general, in terms of physical and mental dimensions of quality of life, the institutionalized older adults had a lower quality of life than communitydwelling older adults ( P<0.01). Also, the institutionalized older adults had lower monthly income than communitydwelling older people (P<0.001 (The results of multiple regression model indicate that only living place of the elderly (community, nursing home) had a significant effect on both physical and mental dimensions of quality of life (P<0.001). While the elderly rsquo;s income, education .gender, age, diseases (such as diabetes, blood pressure) and smoking didn rsquo;t have any significant effects.Conclusion A higher level of education can promote the social class and increase the income of older people. Having enough income is a prerequisite of high quality of life, although it cannot meet all the basic needs of life. Improving healthrelated quality of life of old Iranian adults is achieved by considering all its dimensions, including physical, emotional and social needs, and using interventional, educational, and social support programs.