رابطه وجود سالمند در خانوار با هزینه‌های سلامت خانوار‌های ایرانی، با استفاده از داده های ملی هزینه های-درآمد خانوار سال 1395

اهداف در طی چند دهه گذشته ایران با تغییرات جمعیتی سریع از جمله کاهش شدید نرخ تولد و افزایش امید به زندگی مواجه بوده و این امر موجب افزایش میانگین سنی جامعه و افزایش درصد سالمندان شده است که به پدیده سالمندی جمعیت مشهور است. وقوع این پدیده در ایران با شتاب بسیار سریعی همراه بوده و از این رو جامعه ایرانی فرصت محدودی برای آمادگی مقابله با چالش‌های سالمندی پیش‌ِرو دارد. یکی از چالش‌های مهم سالمندی جمعیت افزایش هزینه‌های سلامت جوامع به دلیل نیاز بالای سالمندان به انواع خدمات بهداشتی و درمانی است که باعث می‌شود بسیاری از خانوار‌های دارای سالمند با مشکلات اقتصادی مهمی مواجه شوند. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر وجود سالمند، سن و تعداد سالمند در خانوار بر هزینه‌های درمانی و کل هزینه‌های سلامت خانوار‌های ایرانی است.مواد و روش ها مطالعه حاضر از نوع مطالعات ثانویه است و بر اساس آنالیز داده‌های پیمایش ملی هزینه درآمد خانوار در سال 1395 انجام شده است. حجم نمونه مورد بررسی در این مطالعه در مناطق روستایی 19337 خانوار و در مناطق شهری 18809 خانوار و درمجموع 38146 خانوار برای کل کشور بوده است. در این مطالعه جهت بررسی تاثیر عوامل موثر در هزینه‌های سلامت خانوار از رگرسیون خطی نسخه 14 نرم افزار stata استفاده‌ شده است.یافته ها یافته‌های مطالعه نشانگر وجود رابطه معنی‌دار بین وجود سالمند در خانوار و افزایش کل هزینه‌های سلامت و هزینه‌های درمانی خانوار با کنترل تاثیر سایر متغیرهای موثر است؛ به طوری که به ازای افزایش هر نفر سالمند 390 هزار تومان هزینه‌های سلامت و 195 هزار تومان هزینه‌های درمانی خانوار افزایش ‌یافته است. به لحاظ سن سالمند، خانوار‌های دارای سالمند 7579ساله متحمل بیشترین هزینه‌های سلامت بوده‌اند و آن‌هایی که دارای سالمند 80‌ساله و بالاتر بودند کمترین افزایش هزینه را داشته‌اند. یافته‌های مطالعه همچنین نشان داد که درآمد خانوار، داشتن فرد سیگاری، جمعیت خانوار، زندگی در شهر، تحصیلات سرپرست خانوار و سطح توسعه‌یافتگی استان محل سکونت به لحاظ بهداشتی، رابطه مثبت و معنی‌داری با هزینه‌های سلامت و درمانی خانوار‌ها داشته است، اما داشتن بیمه سلامت خانوار رابطه معنی‌داری را با هزینه‌های درمانی خانوار نشان نداد.نتیجه گیری بر مبنای یافته‌های این مطالعه و با توجه به اینکه وجود سالمند باعث افزایش چشمگیری در هزینه‌های سلامت خانوار می‌شود، به نظر می‌رسد سیاست‌گذاری‌های آتی باید در جهت حمایت از خانوار‌های دارای سالمند طراحی شود. همچنین نظام سلامت کشور باید به‌سرعت به دنبال کسب آمادگی‌های لازم برای پاسخگویی به نیازهای بهداشتی و درمانی سیل سالمندانی باشد که در آینده‌ای نزدیک با آن‌ها مواجه خواهیم شد.

The Effect of the Presence of an Elderly Member on Health Care Costs of Iranian Households

Objectives Over the past few decades, Iran has faced rapid demographic changes, including a sharp decline in birth rates and increased life expectancy. This has led to an increase in the average age of the population and an increase in the percentage of the elderly people which is called ldquo;the phenomena of aging rdquo;. The occurrence of this phenomenon in Iran is rapidly increasing, and therefore the Iranian community has limited opportunity to prepare for the aging challenges. One of the major challenges for the aging population is the rising health care costs due to the elderly's need for a variety of health services, which causes many households with elderly members to face significant economic problems. This study aims to evaluate the effect of the presence and age of elderly members on health care costs of the households in Iran. Methods Materials This study is a secondary analysis using 2016 national household, expenditure and income survey data . Sample size was 19337 households in rural areas and 18809 households in urban areas (total= 38146) in Iran. Linear regression analysis in STATA V. 14 was used to test the effect of variables on health care costs of households with and without elderly members. Results There was a significant association between the presence of an elderly member in the household and increase in total health care expenditure and medical expenses, such that for one increase in the number of elderly members, total health care expenditure increased by 390,000 Tomans, and medical expenses increased by 195,000 Tomans. In terms of age, families with an elderly member aged 7579 years had the highest care costs, while those with an elderly member aged 80 and more had the least cost increase. Moreover, household income, having a smoker member, having an incomeearner member, living in urban areas, household head education, and health development rate of the province of residence had significant association with total health care expenditure and medical expenses of households. However, no association was found between having health insurance and medical expenses. Conclusion Since the presence of an elderly member significantly increase the household health costs, future policies should be planned to support the families with elderly members. The health care system of Iran should also be prepared to meet to the health and medical needs of future ageing population.