تحلیل محتوای عناوین پایان‌نامه‌های مرتبط به سالمندی در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

اهداف سالمند شدن جوامع، چالش های جدیدی را خصوصاً در کشور های درحال توسعه به وجود آورده است. به همین منظور برنامه سالمندی سازمان ملل متحد و انجمن بین المللی سالمندشناسی و طب سالمندی، دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 را به منظور اولویت بندی تحقیقات تهیه و منتشر کرده است. از طرف دیگر دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی اولین دانشگاه ایران است که در مقاطع مختلف در رشته سالمندشناسی دانشجو پذیرش کرده است و از این نظر بیشترین تعداد دانشجو را دارد. این در حالی است که تاکنون مطالعه ای در خصوص موضوعات پایان نامه های مرتبط با سالمندی در این دانشگاه انجام نشده است. هدف این مطالعه مقایسه عناوین پایان نامه های این دانشگاه با الویت های دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 است. مواد و روش ها در این مطالعه 248 پایان نامه و پروپوزال مرتبط با سالمندی بررسی شدند. عناوین این پایان نامه ها با دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 مقایسه شد. این پایان نامه ها در سه سطح اولویت ها، حوزه های تحقیقاتی مهم و عناوین اختصاصی بررسی و با روش تجزیه وتحلیل محتوای قیاسی طبقه بندی شدند. نتایج به روش کمّی تجزیه وتحلیل توصیفی شد. یافته ها دو اولویتی که بیشترین تعداد پایان نامه ها را هم در کل دانشگاه و هم در گروه سالمندشناسی به خود اختصاص داده بودند، شامل اولویت چهارم و پنجم دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 یعنی سالمندی سالم و بیولوژی و بیماری ها بود (به ترتیب 39/ 9 و 21 درصد). کمترین تعداد عناوین نیز مربوط به اولویت دوم، یعنی امینت مادی بود (3/3 درصد). در سطح حوزه های مهم پژوهشی بیشترین تعداد پایان نامه مربوط به عملکرد ذهنی و جمسی (21/8 درصد)، بیومدیکال و سالمندی سالم (هر کدام 19 درصد) و کمترین میزان مربوط به حیطه های تحقیقاتی تغییرات در جوامع کلان و فقر بوده است (به ترتیب 0 درصد و 0/4 درصد). نتیجه گیری موضوعات پایان نامه های بررسی شده از نظر فراوانی با اولویت بندی های ارائه شده در دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 مطابقت ندارد. پیشنهاد می شود در مطالعات آتی دلیل این تفاوت مشخص شود و با انجام نیازسنجی، با استفاده از دستور کار پژوهش در زمینه سالمندی در قرن 21 اولویت های پژوهشی در زمینه سالمندی در سطح ملی تهیه شود.

Content Analysis of the Topics of Ageing-related Theses at the University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences in Iran

Objectives ldquo;Ageing rdquo; has created challenges for societies, particularly in developing countries. In this regard, the ldquo;Research Agenda on Ageing for the 21st century rdquo; (RAA21) has been prepared and published through a joint project of the ldquo;United Nations Program on Ageing rdquo; and the ldquo;International Association of Gerontology and Geriatrics. rdquo; The University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences is the first university in Iran that has admitted students in Gerontology, and currently has the largest number of students studying the subject of ldquo;Ageing. rdquo; The current study aims to compare the topics of dissertations on ageing in the University with the priorities of RAA21, because no similar study has been conducted at the University so far.Methods Materials total of 248 dissertations and proposals on ldquo;Ageing rdquo; were included in this study. The titles were categorized into three levels (priority, research area, and specific topic) with a deductive content analysis approach using RAA21 guidelines. The results were qualitatively described and compared with RAA21 priorities.Results The fourth and fifth priorities of RAA21 ( ldquo;healthy ageing rdquo; as well as ldquo;biology and diseases rdquo;) were identified as the most common priorities in the dissertations of both the University and the Gerontology Department (39.9% and 21%, respectively). The second priority of RAA21 ( ldquo;material security rdquo;) had the least number of dissertations (3.3%). With respect to ldquo;research areas, rdquo; the highest number of dissertations was conducted in the ldquo;physical and mental function rdquo;(21.8%) and then ldquo;biomedical rdquo; and ldquo;healthy ageing rdquo; (19% each) subcategories. ldquo;Macrosocietal changes and development rdquo; and ldquo;poverty rdquo; subcategories had the least number of dissertations (0.0% and 0.4%, respectively).Conclusion distribution of dissertation topics conducted on ldquo;Ageing rdquo; at the University does not match with the priorities of RAA21. As a descriptive study cannot present a certain causal relationship, an investigation into the reason for the differences is suggested for further studies. Moreover, it is also useful to prepare the national priorities for research on ldquo;Ageing, rdquo; using need assessment and RAA21 as guidelines.