اثر نوآوری در ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید: مطالعه موردی کشورهای منتخب درحال‌توسعه با درآمد متوسط

چکیدهظهور نوآوری و انقلاب در مفهوم دانش و گسترش فعالیت‌های مبتنی‌بر دانش سبب پیدایش مرحله جدیدی از توسعه شده است. این تحول اساسی و کیفی در اقتصاد جهانی ماهیت فعالیت و رقابت را هم در داخل و هم در بین کشورها دچار دگرگونی کرده و خواهد کرد. در سال‌های اخیر با ظهور اقتصاد دانش، نوآوری نقش حیاتی‌تری در اقتصاد کشورها پیدا کرده است، به‌طوری که در برخی مقالات از اقتصادهای پیشرفته امروزی به‏عنوان اقتصادهای مبتنی‌بر نوآوری یاد می‌شود. این مقاله به بررسی اثر نوآوری در ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید در بین کشورهای درحال‌توسعه با درآمد متوسط پرداخته است. بدین‌منظور، بهره‏وری کل عوامل تابعی از متغیرهای جایگزین نوآوری (شامل تعداد اختراعات ثبت شده در یک میلیون نفر جمعیت، هزینه تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی و تعداد پژوهشگران در یک میلیون نفر جمعیت)، متغیر نرخ ثبت ‌نام ترکیبی به‏عنوان جایگزین سرمایه انسانی و در نهایت، متغیر درجه باز بودن اقتصاد در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو برای16 کشور در‌حال‌توسعه با درآمد متوسط جهان طی سال‌های 2007-1996 به روش پانل دیتا بیان‌کننده آن است که تمام متغیرهای مورد بررسی با بهره‌وری کل عوامل تولید رابطه مثبت و معنا‌داری دارند.