ارایه و آزمون الگویی جدید برای تبیین اندازه دولت

ارایه و آزمون الگویی جدید برای تبیین اندازه دولت فرشته محمدیان*، حمید آماده** و عباس شاکری*** تاریخ دریافت: 20/12/1391 تاریخ پذیرش: 19/3/1392هدف این مقاله تبیین علل تفاوت در اندازه دولت‌ها و رشد اندازه آنها طی زمان است. برای این منظور نظریه‌های اندازه دولت در سه دسته نظریه‌های طرف تقاضا، نظریه‌های طرف عرضه و سایر نظریه‌ها تقسیم شده و به صورت مقایسه‌ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. سپس، با ارایه یک الگوی مفهومی و برآورد تجربی آن برای 103 کشور منتخب و گروه کشور‌های مختلف (کشور‌های اسلامی و سوسیالیستی، کشور‌های دموکراتیک، کشور‌های دیکتاتوری و کشور‌های فدرال) در دوره 2010-1990، این نظریه‌ها مورد آزمون تجربی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تخمین الگو نشان می‌دهد که از بین متغیر‌های طرف تقاضا درآمد سرانه، نابرابری و نسبت شهرنشینی به ترتیب با علامت منفی، مثبت و مثبت تاثیر معناداری بر اندازه دولت دارند. در مورد متغیر‌های بخش عرضه اقتصاد سهم مالیات‌های غیر‌مستقیم دارای اثر مثبت و معناداری بر اندازه دولت است. در ارتباط با سایر عوامل (عوامل غیر ‌از بخش تقاضا و عرضه) سه متغیر نسبت سالخوردگی جمعیت، درجه باز بودن اقتصاد و نرخ مشارکت زنان در بازار کار دارای اثر مثبت و معناداری بر اندازه دولت هستند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که ساختار سیاسی، ایدیولوژیکی و وجود یا نبود تمرکز در ساختار قدرت نه‌تنها بر اندازه دولت‌ها موثر است، بلکه نحوه تاثیر‌گذاری متغیر‌های اقتصادی بر اندازه دولت در ساختار‌های مختلف سیاسی و ایدیولوژیکی نیز متفاوت خواهد بود.طبقه‌بندی jel:h50, h41, d73, d72, c23 .کلیدواژه‌ها: اندازه دولت، کشور‌های اسلامی و سوسیالیستی، کشور‌های دموکراتیک، کشور‌های دیکتاتوری و کشور‌های فدرال.