آیا سیاستهای غیرقیمتی نقش مهمی در تفاوت عملکرد بانکها در نظام بانکی ایران داشته اند؟

آیا سیاست‏های غیرقیمتی نقش مهمی در تفاوت عملکرد بانک‏ها در نظام بانکی ایران داشته‌اند؟دکتر حمید کردبچه* و سمیه جهان‏مهین**تاریخ دریافت: 1 دی 1388تاریخ پذیرش:23 آذر 1389بنگاه‌ها از سیاست‌های غیرقیمتی برای افزایش فروش، گسترش سهم بازار و حفظ و جذب مشتریان استفاده می‌کنند. این سیاست‌ها به مجموعه روش‌هایی گفته می‌شود که شامل تغییر قیمت‌ها نباشند. نظر به اینکه بانک‌ها اغلب در استفاده از سیاست‌های قیمتی به‌شدت محدود هستند، سیاست‌های غیرقیمتی برای آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. بخش بانکی ایران به‏تازگی تحولات ساختاری از طریق ایجاد بانک‌های خصوصی و خصوصی‌سازی بانک‌های تجاری دولتی را تجربه کرده است. این اصلاحات باعث افزایش رقابت بین بانک‌ها شده است. ازاین‌رو، بانک‌های تجاری به‌منظور افزایش سهم خود در بازار از سیاست‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. به‌دلیل تنظیم و تثبیت نرخ‌های سود وام‌ها و سپرده‌ها توسط بانک مرکزی، سیاست‌های غیرقیمتی اهمیت و اولویت بیشتری یافته‏اند. این مقاله به‌عنوان یک مطالعه پیشگام تلاش کرده است اثر چنین سیاست‌هایی را بر عملکرد بانک‌های ایران با استفاده از یک نمونه شامل 12 بانک تجاری طی دوره 1386-1381 بررسی کند. بدین منظور رویکرد مرزی تک‏مرحله‌ای داده‌های ترکیبی استفاده شده است. این رویکرد امکان محاسبه کارایی در سطح بنگاه و عوامل ناکارایی را به‌طور هم‏زمان فراهم می‌کند. همچنین به‌منظور بررسی سازگاری روش‌ها و کنترل نتایج، روش کارایی‌ برتر نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در تخمین این مدل‌ها، به‌منظورکنترل اثر سایر عوامل موثر بر عملکرد بانک‌ها مانند ساختار مالکیت، تجربه بانک، ریسک عملکرد و تمرکز بازار، این متغیرها نیز در مدل لحاظ شده‌اند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که صرف‌نظر از روش مورد استفاده سیاست‌های غیرقیمتی مانند تمایز تولید، تبلیغات و بانکداری الکترونیک باعث بهبود عملکرد بانک‌ها در نمونه مورد بررسی شده است. طبقه‌بندی jel: g21, c02, c23کلیدواژه‏ها: بانک، استراتژی‏های غیرقیمتی، تمایز تولید، شدت تبلیغات، بانکداری الکترونیک، کارایی فنی، مدل یک‏مرحله‌ای داده‌های ترکیبی مرزی تصادفی، مدل کارایی برتر.