اقتصاد زیست- فناورانه: تحلیل روش‌های ارزیابی و حکمرانی اقتصادی

اقتصاد زیست فناورانه یک مفهوم جدید در ادبیات توسعه اقتصادی پایدار و مبتنی بر بازنگری فرآیندهای تولید با استفاده از منابع زیستی تجدیدپذیر و نوآوری‌های فناورانه است. فعالیت‌های مرتبط با اقتصاد‌ زیستی دو ویژگی مشترک دارند: پایداری منابع و کارایی اقتصادی در جهت اهداف توسعه پایدار. مبانی نظری مرتبط با گذار به اقتصاد‌ زیستی بر الگوی اقتصاد دایره‌ای به عنوان مدل نظریکاربردی تاکید دارد. با توجه به روند در حال گسترش اقتصاد زیست فناورانه در جهان، این پژوهش دو هدف را دنبال می‌کند؛ 1 تبیین مبانی نظری اقتصاد زیست فناورانه و ارزیابی فرآیند گذار و 2 فراهم کردن چارچوبی برای شناسایی و تحلیل متغیرهای موثر در گذار مبتنی بر الگوی اقتصاد دایره‌ای و در مقیاس اقتصاد کلان. شاخص‌های سنجش اقتصاد زیست فناورانه مبتنی بر شاخص‌های سه‌گانه توسعه پایدار شامل اقتصادیاجتماعیزیست‌محیطی هستند. مطالعات تجربی اقتصاد‌ زیستی‌ نشان می‌دهد به دلیل محدودیت‌های داده‌ها و ناهمگنی روش‌های اندازه‌گیری شاخص‌ها، روش‌های تحلیل آماری با استفاده از داده‌های مقطعی بیشترین کاربرد را دارند. بر این اساس با استفاده از روش تحلیل عاملی و داده‌های اقتصاد‌ زیستی‌دایره‌ای اروپا، متغیرهای توضیح‌دهنده فرآیند گذار شناسایی شده است. نتایج نشان می‌دهند مهم‌ترین متغیرهای اقتصادی گذار عبارت است از سهم سرمایه‌گذاری و ارزش‌افزوده در اقتصاد‌ زیستی، تجارت مواد زیستی و شاخص رویکرد به بازار. متغیرهای شاخص‌های اجتماعی و زیست‌محیطی موثر به‌ترتیب شامل سرانه کالری روزانه، بازیافت زباله‌های زیستی، کشاورزی ارگانیک و نوآوری‌ها هستند. در نهایت ضرورت اقتصاد ایران در گذار به اقتصاد زیست فناورانه از دو منظر شاخص آسیب‌پذیری نفتی و روند توسعه پایدار تحلیل شد که نشان‌دهنده ضرورت گذار به اقتصاد زیست فناورانه است.

Biotech-Economics: An Analysis of Economic Assessments and Governance Strategies

BiotechEconomics is a new concept in the literature on Sustainable Development implying the revision of production processes using renewable bioresources and technological innovations. Bioeconomic activities have two common features: resource sustainability and economic efficiency towards Sustainable Development Goals. Theoretical foundations related to the transition to BioEconomics emphasize the Circular Economy as the theoreticalapplied model. Given the growing trend of the BioEconomics in the world, this research pursues two goals. First, explaining the theoretical foundations of BioEconomics and evaluating the transition process. Second, to provide a framework for identifying and analyzing variables affecting transition, based on the Circular Economy and on the macroeconomic scale. Indicators of BioEconomics are based upon the three indices of Sustainable Development including economicsocialenvironmental variables. Empirical research in BioEconomics shows that due to data limitations and heterogeneity of index measurement methods, statistical analysis methods using crosssectional data are the most applied methods. Accordingly, using Factor Analysis method and bioeconomic data of the European Circle Economy, the variables explaining the transition process have been identified. The results suggest that the most important economic variables of the transition include the share of investment and value added in the BioEconomics, the biomaterial trade, and the market sentiment index. The effective variables regarding social and environmental indicators include daily calorie per capita, biowaste recycling, organic farming and innovations, respectively. Finally, the necessity of Iran’s economy for transition to BioEconomics was analyzed from two perspectives: Oil Vulnerability Index and Sustainable Development Goals, emphasizing the necessity of the transition to the BioEconomics.