برآورد کشش‌های کیفی تقاضا برای انواع گوشت در سبد غذایی خانوارهای ایرانی

در مطالعات تقاضای مصرفی یک کالا می‌توان فرآیندهایی را ملاحظه کرد که انتخاب و توجه به کیفیت کالا از تصمیم‌گیری برای مصرف یا عدم مصرف آن پیروی می‌کند. چنانچه متغیر توضیحی که در هر دو مرحله از فرآیند تصمیم‌گیری مشترک است، تغییر کند، دو اثر را نشان می‌دهد؛ نخست، احتمال اینکه آیا کالا مصرف بشود و دوم در صورت مصرف‌ شدن به مساله کیفیت کالا توجه شود. اصطلاح کیفیت اشاره به هر عامل ذهنی دارد که مصرف‌کننده را ترغیب می‌کند تا با صرف کردن مقداری  پول برای آن کالا نسبت به جانشین‌هایش، آن را به دست آورد. هدف مطالعه حاضر بررسی میزان اثرگذاری عوامل جمعیت‌شناختی و اجتماعی-اقتصادی بر انتخاب کیفیت گوشت دام و گوشت به صورت هم فزون‌شده (دام، طیور و آبزیان) و همچنین برآورد کشش کیفیت مرتبط با این عوامل برای داده‌های مقطعی بودجه خانوارهای شهری و روستایی ایران در سال 1393 است. رویکرد هکمن دومرحله‌ای (1979) به طورگسترده‌ای در تخمین این نوع مدل‌ها استفاده می‌شود. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد، مهم‌ترین متغیر تعیین‌کننده میزان کیفیت تقاضا شده توسط خانوار، سطح درآمد و بعد از آن سطح سواد است. در این مطالعه کشش درآمدی کیفیت برای تمامی نمونه‌ها مثبت و از نظر آماری معنی‌دار به دست آمده است. پس از درآمد، متغیرهایی مانند جنسیت، سن و  تحصیلات سرپرست خانوار اثر معناداری بر کیفیت تقاضا دارند.

Estimation of Quality Elasticity for Different Types of Meat in Food Basket of Iranian Households

In consumption demand studies, we can consider that choice of quality is affected by consumption decisions (whether to consume or not). The term “quality” refers to any subjective factor that motivates consumers to pay for a good more than its substitutes. Any change in a consumption explanatory variable has two effects: 1) the probability of consuming the good and 2) considerations of quality. The aim of this paper is to examine the effect of factors such as demographics and socioeconomic factors on choice of quality in meat consumption including livestock and aggregated meat (livestock, poultry and aquatic). Furthermore, we estimate quality elasticities using crosssectional survey data for year 2014 among Iranian rural and urban households. The paper applies Heckman twostep method to estimate unknown parameters of participation and consumption equation. Our findings show that the most important variable affecting the choice of meat quality for consumption is household income. In this study, the quality elasticity of income in meat consumption is positive in all samples and there are other variables (gender, age and education of household breadwinner) which have significant effect on quality choice in meat consumption.