تحلیل رابطه ریاضی با حقوق: با تمرکز بر منابع حق و تکلیف و نظریه عدالت

حقوق را می‌توان مجموعه قواعد تنظیم عادلانه رفتار و روابط اشخاص، همراه با ضمانت اجرا دانست. هم‌زمان با پیدایش و توسعه حقوق، ریاضیات، از راه‌های گوناگون با آن رابطه داشته است. ساده‌ترین و پُرکاربردترین سطح رابطه ریاضی با حقوق، قلمرویی است که از علم ریاضی برای حل مسائل عملی/ موردی حقوقی و قضائی استفاده می‌شود. این سطح از رابطه را نمی‌توان به‌معنای پیدایش یک نظام علمی میان‌رشته‌ای دانست؛ زیرا کاربرد ریاضیات در علوم و در حوزه‌های مختلف زندگی بشر، امری رایج است. در زمینه رابطه ریاضیات با علم حقوق، هدف پژوهش حاضر، کاوش این مساله است که علم ریاضی در منابع حق و تکلیف و در دکترین حقوقی دارای چه آثاری می‌تواند باشد؟ این پژوهش در گردآوری اطلاعات، به‌صورت کتابخانه‌ای و در تحلیل اطلاعات، از ترکیبی از منطق حقوقی و روش‌ها و فرمول‌های ریاضی و از روش‌های تحلیل آماری بهره جسته است. اثربخشی علم ریاضی در منابع حق و تکلیف – مانند قانون – را می‌توان گام اساسی شکل‌گیری علم [ریاضی – حقوق] دانست. علم [ریاضی – حقوق] با کاوش و تنظیم مستمر اثربخشی علم ریاضی در دکترین حقوقی، در روند ارتقاء، گسترش و تعمیق قرار می‌گیرد و از این طریق، کارایی و اثربخشی منابع حق و تکلیف نیز در راستای تحقق عدالت پویا، در مسیر ارتقاء مستمر قرار می‌گیرد. به این ترتیب، پژوهش منجربه مقاله حاضر نشان داده است که علم ریاضی قابلیت کافی برای تشخیص، تنقیح و تنظیم منابع حق و تکلیف و برای توسعه و پیشرفت اصول، قواعد و نظریه‌های حقوقی را دارد. پیشنهاد این مقاله طراحی علم تعامل بین ریاضی با حقوق می‌باشد: [ریاضی – حقوق].