طبیعت- درمانی؛ رویکردی نوین در نظام اصلاحی زندان

قریب به سه‌دهه است که برنامه‌های متنوع طبیعت- درمانی به‌عنوان یک رویکرد اصلاحی نوین در زندان‌های برخی کشورها (نظیر امریکا، انگلستان و کانادا) به‌کار بسته می‌شود. مطالعات تجربی متعدد حکایت از توفیق این برنامه‌ها در راستای اهدافی نظیر کاهش نرخ تکرار جرم و یا ادغام‌پذیری دوبارۀ زندانیان در جامعه می‌کنند. به‌نحوی‌که می‌توان گفت، طبیعت‌درمانی درحال بدل شدن به یک الگوی موفق اصلاحی در نظام زندان‌های این کشورها است. با این حال، هیچ نوشتاری در ادبیات جرم‌شناسی یا کیفرشناسی پارسی به بررسی این الگوی نوظهور نپرداخته است و هنوز هیچ‌یک از زندان‌های ایران نیز طبیعت‌درمانی (در معنای اخص آن) را تجربه نکرده‌اند. این نوشتار می‌کوشد تا در پنج بخش مجزا، مبانی نظری طبیعت‌درمانی، جلوه‌ها و اهداف آن در زندان‌ها، نتایج تجربی حاصل از پیاده‌سازی این برنامه‌ها در زندان‌ها، مکانیسم‌های نظری اثربخشی آن و نهایتاً وضعیت به‌کارگیری این برنامه‌ها و جایگاه طبیعت‌درمانی در نظام زندان‌های ایران را ارائه کند.