فلسفۀارعاب در بوتۀ نقد تجربی (ارزیابی بازدارندگی مجازات حبس و جزای نقدی در شهر مشهد)

در طول تاریخ بشر چرایی و چگونگی مجازات همواره موردبحث و توجه اندیشمندان بوده است و به‌دنبال آن اندیشه‌های گوناگونی برای توجیه مجازات شکل گرفته است. یکی از بنیادی‌ترین اندیشه‌ها به‌منظور توجیه مجازات بازدارندگی است که هدف نهائی آن ارعاب و عبرت‌انگیزی است. پژوهش حاضر درصدد ارزیابی بازدارندگی مجازات‌های حبس و جزای نقدی در جرم سرقت است. به‌همین منظور از بین پرونده‌های جرم سرقت در حوزۀ قضائی شهر مشهد 100 پرونده با مجازات حبس و 100 پرونده با مجازات جزای نقدی به‌طور تصادفی از بین محکومان به جرم سرقت که مجازات آن‌ها در سال 1393 اجرا شده بود، انتخاب کردیم. مدت یک‌سال پس از اجرای مجازات به‌عنوان فرصت تکرار جرم درنظر گرفته شد و سپس در مورد هریک از آن‌ها استعلام شد تا مشخص شود آیا در فاصلۀ یک‌سال بعد از اتمام محکومیت اولیه، مجدداً مرتکب جرم شده‌اند یا خیر. نتایج نشان می‌دهد 25 درصد از محکومان به حبس و 15 درصد از محکومان به جزای نقدی (در جرم سرقت) مرتکب تکرار جرم شده‌اند. همچنین در تکرار جرم محکومان به حبس برخلاف جزای نقدی، بین متغیر‌های جمعیت‌شناختی با تکرار جرم رابطۀ معناداری وجود دارد