ریسک تکرار جرم و تعیین پاسخ‌های اصلاح‌مدار در نظام‌های عدالت کیفری ایران و آمریکا

با ورود اندیشه‌های کیفرشناختی نوین، توجه به کنترل بزهکاران جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. مهم‌ترین هدفِ این کیفرشناسی کاهش تکرار جرم از سوی بزهکاران است؛ ارزیابی ریسک‌محور نه‌تنها در رویکرد سختگیرانه و کنترل‌گرایی مشدد موثر بود، بلکه در افزایش دقت در تعیین و اعمال مجازات‌های اصلاح‌مدار ارفاق‌آمیز نیز تاثیر گذاشت و می‌توان توجه به آن را در شرایط صدور پاسخ‌های اصلاح‌مدار در نظام کیفری ایران و آمریکا مشهود یافت. با وجود این رویکرد تقنینی حقوق آمریکا با هدف تضمین صدور صحیح نهادهای اصلاح‌مدار و کاهش تکرار جرم، نسل‌های مختلفی را به عنوان ابزارهای سنجش احتمال تکرار جرم، به رسمیت شناخته است. لذا اینکه کنشگران مراحل مختلف قضایی چگونه و با بهره‌گیری از چه ابزارهایی در عین سنجش عدم تکرار جرم، نسبت به تعیین پاسخ‌های اصلاح‌مدار اقدام می‌کنند جهت‌گیری اساسی است. در این مقاله سعی می‌گردد تا پس از شناسایی ابزارهای ارزیابی ریسکِ تکرار جرم، به‌نحوۀ توسل آن‌ها در تمام مراحل دادرسی و چالش‌هایی که در این خصوص وجود دارند، پرداخته شود. در نهایت به نظر می‌رسد که در حقوق کیفری ایران ابزار ارزیابی ریسکِ تکرار جرم سنجش‌های بالینی مقامات قضایی و درک درونیِ بی‌ضابطه از سوی آن‌هاست، در حالی که در حقوق کیفری آمریکا، بسته به نوع بزهکاران، مرحلۀ دادرسی و مقام صادرکنندۀ پاسخ اصلاح‌مدار، نوع ابزار ارزیابی و حتی مقام ازریابی‌کننده متفاوت می‌باشد. همچنین، تاکید بر ارزیابی‌های آماری در کنار سنجش‌های بالینیِ نهادهای قضایی و پیراقضایی، در صدور پاسخ‌های اصلاح‌مدار اجتماعی جایگاه بسیار مهمی دارد.