درآمدی بر نظام سازی فقهی با رویکرد علوم عقلی

این گفتار با رویکرد فلسفۀ فقه و مبتنی بر مبانی فلسفی و کلامی مدعی است آنچه‌‌ می‌تواند بر پویایی فقه بیفزاید و حکمت ختم نبوت تشریعی را تبیین نماید، تامل در مبادی و ارائۀ فقه دریک نظام کارآمد است که با امتیازانسجام درونی بتواند پاسخ‌گوی پرسش‌ها و نیازهای انسان معاصر باشد. مبادی مزبور شامل مکتبی متشکل از مبانی و اهداف است که نوع تلقی انسان از جهان و انسان را شکل‌‌ می‌دهد و در این چهارچوب است که حقایق و روابط‌‌ آن‌هاتفسیر و فهم‌‌ می‌شوند. این قالب فکری که تجلی آن در منابع فقهی است، در مرحلۀ بعد، نظام ارزشی و رفتاری متناسب با خود را پدید‌‌ می‌آورد. نظام مزبور مبتنی بر تعدادی اصول و قواعد است که رفتارهای اختیاری انسان را هدایت‌‌ می‌کند، و نظام‌‌‌‌های اخلاقی، حقوقی و سیاسی جامعه را شکل‌‌ می‌دهد. بنابراین منظور از سیستم یا نظام مجموعۀ دستورالعمل‌هایی است که برایند عینی مبانی، منابع و اصول هستند و در راستای یک هدف جریان دارند. تاکید ما در این نوشتار درخصوص مولفه‌‌‌ها و ویژگی‌هایی است که در پرتو دکترین ولایت و امامت، فقه اهل بیت (ع) را از ظرفیت نظام‌سازی برخوردار نموده است. رویکرد نظام‌مندو سیستماتیک بودن گزاره‌‌‌‌های فقهی، ضمن اینکه فقه ناکارامد را مبتنی بر تفکر سکولار ارزیابی نموده، زمینۀ حضور موثر و حداکثری فقه اهل بیت(ع)را درعرصه‌‌‌‌های اجتماعی نیز فراهم‌‌ می‌نماید.