جنایت جنگی هتک کرامت انسان و رفتار موهن نسبت به اسرای دفاع مقدس

در این مقاله سعی شده است یکی از مصادیق جنایات جنگی که عبارت از هتک کرامت انسان به‌ویژه رفتار موهن و تحقیرآمیز است، تبیین گردد. جنایت مذکور در جزء 21 قسمت ب بند 2 مادۀ هشت اساسنامۀ دیوان کیفری بین‌الملل پیش‌بینی شده است. هر‌چند جنایات جنگی ارتکاب‌یافته در کمپ 9 عراق فقط به این جنایت منحصر نمی‌شود، لکن جنایت هتک حرمت انسان به‌ویژه رفتار موهن و تحقیرآمیز به‌طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه اسرای جنگی از حقوق خاصی برخودارند. از جمله حقوق آنان طبق کنوانسیون سوم ژنو حق بر دسترسی به امکانات بهداشتی است. عدم تامین عمدی امکانات بهداشتی برای اسرای جنگی ممکن است موجب بروز بیماری در اسرا گردد و رفتاری توهین‌آمیز و تحقیرکننده محسوب شود. رویۀ قضایی مراجع بین‌المللی حقوق بشر همچون دیوان اروپایی حقوق بشر، دادگاه آمریکایی حقوق بشر نشان می‌دهد، عدم تامین حداقل شرایط مساعد در اردوگاه‌های اسرا یا زندانیان بازداشت شده از جمله مصادیق رفتار غیرانسانی و تحقیرکننده و توهین‌آمیز است. آنچه در طی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در کمپ 9 اسرای ایرانی در بند عراق اتفاق افتاد، مصداق بارز نقض مقررات کنوانسیون سوم ژنو و اساسنامۀ دیوان کیفری است. عدم تامین امکانات بهداشتی برای اسرای ایرانی و توهین و تحقیر آنان و شرایط نامساعد اردوگاه عراق به مدت زمان طولانی و در گستره‌ای وسیع (1200 اسیر) مسئولیت عراق را به سبب ارتکاب این جنایت جنگی در پی داشته است.