اصول حمایت کیفری از داده در فضای سایبر؛ در پرتو اسناد بین‌المللی و نظام کیفری ایران و آلمان

جرم‌انگاری یک رفتار در فضای سایبر، تعیین‌کنندۀ قلمرو آزادی افراد و محدودۀ سایر ابزارهای کنترل اجتماعی رسمی و غیررسمی تلقی می‌گردد.لذا می‌بایست دارای اصول راهبردی مشخص باشد.این اصول جرم‌انگاری عبارت‌اند از: اصل تعامل مداخله‌های کیفری با مداخله‌های حمایتی، اصل تمایز در تعیین قلمرو و محدودۀ عناوین مجرمانه و سایر شرایط نامبرده شده در کنوانسیون جرائم سایبر و پروتکل الحاقی مصوب 2001 میلادی که به‌عنوان الگو و راهنما، نحوۀ گزینش و کاربست قواعد اخلاقی و چهارچوب معیارها و محدودیت‌ها را با تکیه‌بر مبانی نظری معین و ملاحظات هنجاری و ارزشی تعیین می‌نماید.این پژوهش با استفاده از روش توصیفی‌تحلیلی در مقام پاسخ به این پرسش است که اصول بین‌المللی جرم‌انگاری تا چه اندازه در جرم‌انگاری در فضای سایبر در دو نظام عدالت کیفری ایران و آلمان مدنظر قرارگرفته است و تجربۀ نظام کیفری آلمان در این قلمرو چه دستاوردهایی برای نظام کیفری ایران داشته است؟یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد قانون‌گذار آلمان مطابق کنوانسیون جرائم سایبر و اسناد بین‌المللی میان قلمرو و محدودۀ عناوین مجرمانه تفکیک قائل شده است و تا حد امکان، از جزای نقدی مبتنی بر ضمانت‌اجراهای اداری و مدنی استفاده نموده است. لیکن قانون‌گذار ایران چنین تفکیکی را قائل نشده است. به نظر می‌رسد تجربۀ نظام کیفری آلمان درایجاد تعامل میان ضمانت‌اجراهای کیفری و حمایتی قابلیت انتقال به‌نظام کیفری ایران را دارد.