نقش قوۀ‌قضاییه در حل‌وفصل اختلافات تجاری به روش‌های الکترونیکی غیرقضایی

با توجه به رشد سریع تجارت بین‌الملل، تجارت الکترونیک و فعالیت‌های مختلف در فضای مجازی و افزایش چشمگیر دعاوی ناشی از آن طی سال‌های اخیر؛ شناخت فرصت‌ها و چالش‌های «حل‌وفصل اختلافات به روش‌های الکترونیکی غیرقضایی» برای دعاوی تجاری و بررسی شرایط مداخلۀ ارکان ذی‌ربط حکومت‌، برای تنظیم مقررات و کنترل فعالیت‌های دیوان‌های داوری و میانجیگری آنلاین، غیرقابل‌اجتناب خواهد بود؛ به‌ویژه تبیین نقش قوۀقضاییه در این رابطه؛ به ‌عنوان یکی از مراجع اصلی و ارگانیکه دارای تجارب ارزشمند و مشابه در زمینۀ دادرسی الکترونیکی می‌باشد. لذا، در مقالۀپیش‌رو، پس از تبیین تاریخچه؛ فرصت‌ها و چالش‌های مهم پیش‌رو در این زمینه؛ طی بخش‌های دوم تا چهارم به‌ترتیب، به نقش‌های حمایتی، مشارکتی و نظارتی قوۀقضاییه در این زمینه پرداخته خواهد شد.پژوهش حاضر به این نتیجه رسیده است که هرگونه دخالت قوۀقضاییه در این فرایند، خواه در نقش حمایتی، مشارکتی یا نظارتی، باید به‌صورت متعادل و موثر باشد و به گونه‌ای طراحی و در سایۀ همکاری نزدیک با دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط و سازمان‌های مردم‌نهاد غیردولتی به اجرا درآید که از بروز اقدامات موازی میان دستگاه‌های دولتی و فعالیت به‌ صورت جزیره‌ای و ناهماهنگ اجتناب شود و با عنایت به اختیاراتی که قانون‌گذار به دادگاه‌ها برای شناسایی و اجرای آراء داوری آنلاین اعطا کرده است؛ ضمن تبیین شرایط شناسایی و اجرای آراء مزبور و تلاش برای ایجاد وحدت رویه؛ ظرفیت‌ها و کارکردهای خاص قوۀقضاییه درخصوص موضوعات فوق نیز شناسایی و مورد توصیه قرار گیرد