نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه در ایران

بورس با توجه به داشتن ساختاری متشکل و خاص، از ضوابط ویژه‌ای تبعیت می‌کند. از این منظر تحلیل مسائل ناظر به نسبت حقوق رقابت و بازار سرمایه از جهات مختلفی از جمله مقامات رقابتی و حد و مرزهای آنها از حیث مقررات‌گذاری، نظارت و اجرا، وضعیت خاص یا عام‌بودن مقررات‌گذاری و نظارت‌پذیری بورس در مقایسه با مقررات عام رقابتی، جایگاه حقوق رقابت در ضمانت اجراهای حاکم بر بازار اوراق بهادار و درنهایت رقابت میان مقامات بورسی حائز اهمیت است. آنچه درباره ارتباط حقوق رقابت و بازار سرمایه در ایران باید مدنظر قرار گیرد این است که اولاً خاص و متشکل‌بودن بازار سرمایه نافی صلاحیت عام نهادها و ابزارهای حقوق رقابت نخواهد بود. ثانیاً ساختار دو رکنی مقررات‌گذاری در بورس کشور، امکان خدشه‌دارشدن قواعد رقابتی را از میان نبرده است، بلکه در مواردی از قواعد حقوق رقابت فاصله دارد. ثالثاً به‌رغم اینکه ضمانت اجراهای حقوقی، انضباطی و کیفری در بورس در مقام حمایت از حقوق مربوط به این حوزه تدوین شده است، راساً در مقام تبیین و مقابله با رویه‌های ضدرقابتی در بازار اوراق بهادار نیست، بلکه ضوابط رقابتی این عرصه را باید با تفحص در مقررات بورسی استنباط کرد؛ از این‌رو، نهادهای حقوقی ناظر به این حوزه در ایران، بیش از آنکه ارزشی و کارکردگرا باشند، جنبه ضمانت اجرایی دارند. رابعاً با اینکه رقابت میان نهادها و مقامات بورسی در کوتاه ‌مدت می‌تواند نتایجی پذیرفته داشته باشد، در بلندمدت ممکن است به ادغام، انحصار و حتی برخی رویه‌های ضدرقابتی نیز منتهی شود؛ از این‌رو حقوق رقابت در این بخش گاهی با نتایج متعارضی مواجه خواهد بود.