فراتحلیل وظایف نظارتی سازمان بازرسی و مفهوم بندی آن در الگوی حکمرانی خوب

در نظام حقوقی ایران، وظیفه سازمان بازرسی کل کشور نظارت بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاه‌های اداری تعریف شده است. خلاف این تصریح قانونی، ابهام در مفهوم حسن جریان امور موجب شده تا حدود قلمرو وظایف نظارتی این سازمان همواره محل مناقشه باشد. با هدف کمک به حل این مساله، در مقاله حاضر به دنبال آن هستیم که وظایف و ماموریت‌های نظارتی سازمان را در چارچوب نظارت بر اجرای شاخص‏های الگوی حکمرانی خوب مفهوم‏بندی کنیم. امروزه، این الگو در سطح گسترده‌ای از جانب بسیاری از دانش‌پژوهان و نهادهای بین‌المللی به عنوان سازوکار موثر و کارآمد مبارزه با فساد و ارتقای سلامت اداری معرفی می‌شود. مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چگونه می‌توان سازمان بازرسی را نهاد ناظر بر اجرای شاخص‌های الگوی حکمرانی خوب در دستگاه‌های اداری کشور معرفی کرد؟ یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد دو وظیفۀ بنیادین نظارت بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین، که بر اساس اصل 174 قانون اساسی به عهدۀ سازمان بازرسی گذاشته شده، دربرگیرنده اجرای شاخص‌های حکمرانی خوب می‌باشد. از این‏رو، مقاله از طریق کاربست روش فراتحلیل قابلیت‌های تطبیق وظایف این سازمان با مولفه های حکمرانی خوب را می‌کاود و از این رهگذر راهی به سوی ایضاح مفهوم مبهم و مناقشه برانگیز نظارت بر حسن جریان امور می‌گشاید. با روشن شدن این مفهوم، چارچوب تئوریک مناسبی برای وظایف و ماموریت‏های سازمان بازرسی و راهنما نامه‏ای برای بازرسان این سازمان فراهم می‌شود.