سیر تحول ماهیت اقاله در حقوق اسلام و ایران، با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و فرانسه

در این مقاله، سیر تحول ماهیت اقاله در فقه امامیه، مذاهب اهل سنت و حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و فرانسه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر، تبیین ماهیت اقاله و استفاده از آن در تعیین احکام و آثار این نهاد حقوقی، و همچنین نشان دادن تغییر آرام نهادهای حقوقی در بستر تاریخی در منابع فقهی و حقوقی بود. در نوشتار حاضر، با این سوال مواجه بودیم که ماهیت اقاله چیست و در صورت عقد بودن، آیا عقد نامعین است یا آن که می بایست آن را عقد معین دانست. نتیجه حاصله این بود که گرچه فقهای اهل سنت همچنان اقاله را عقد نمی دانند، ولی سیر تحول ماهیت اقاله در فقه امامیه از فسخ بودن شروع شده و به عقد بودن ختم گردیده است. در حقوق ایران باید پا را فراتر نهاد و اقاله را عقد معین دانست. اقاله در حقوق انگلیس، توافق و در حقوق فرانسه، عقد نامعین است. بنابراین، نظر پیشنهادی برای ماهیت اقاله در حقوق ایران و فقه امامیه بر سایر نظام های حقوقی ترجیح دارد.

Nature of Dissolution of Contract in Shi’it Jurisprudence and Iranian Law, with Comparative Study in England and French Law

In this article, we has surveyed The evolution of nature of dissolution of contract Shi rsquo;it Jurisprudence, Sunni Jurisprudence schools and Iranian Law, with Comparative Study in England and French Law. Goal of this research was explaining the legal nature of dissolution of contract and effect of dissolution of contract in determining the rules and effects of this legal entity, and also indicating the Legal institutions subtle changes in historical context in jurisprudence and legal resources. In present article, we confronted this question whether the dissolution of contract is itself a contract or not, and if it is, what kind of contract is it: certain or uncertain? The result was that, although, Sunni scholars still do not know the dissolution of contract as a contract, but the evolution of the dissolution of contract in Shi rsquo;it Jurisprudence has started from being termination, and has ended in being a contract. In Iranian law should go further and consider dissolution of contract as certain contract. Dissolution of contract is an agreement in England law and an uncertain contract in French Law. Therefore, the proposed opinion of Iranian Law and Shi rsquo;it Jurisprudence about the nature of dissolution of contract seems to be preferable to other legal systems.