بررسی روش مقایسه‌ای در مطالعات فلسفی - سیاسی

هدف: پژوهش حاضر در صدد ارائۀ چشم‌اندازی از روش مقایسه‌ای و شیوۀ کاربرد آن را در شاخه‌های علوم سیاسی با تمرکز بر فلسفه سیاسی بوده است. روش: مقالۀ حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعۀ کتابخانه‌ای و اسنادی شامل کتابها و مقالات تخصصی بوده است. یافته‌ها: با توجه به اینکه روش مقایسه‌ای، به مثابۀ یکی از نخستین روشهای شناخت بشری با سیر دانش سیاسی همراه شده و با گذراندن تحولات مفهومی، تنوعات کاربردی و موضوعی را در شاخه‌های گوناگون این دانش تجربه کرده، اکنون در مطالعات فلسفی سیاسی، به ویژه در محافل دانشگاهی، اهمیت مضاعف و روزافزونی یافته است. با این وجود، ابهاماتی به ویژه در مورد کاربرد لفظ تطبیق یا مقایسه وجود دارد. نتیجه‌گیری: مطالعات فلسفه سیاسی با بهره‌گیری از روش مقایسه‌ای به مثابۀ شمشیری دو لبه عمل می‌کند؛ از یک سو، می‌تواند ابزاری باشد در مقابل تفاوت‌سازی و طرد و ستیزه‌ورزی با توجیه گوناگونی فرهنگی و از سوی دیگر، راه برون‌رفت از نابسامانی‌ها و تنشهای حیات سیاسی تلقی می‌شود و زمینه را برای بهبود تصویر دیگری، درک متقابل و تساهل فراهم می‌کند که مورد اخیر، به گواه غربی‌ها، توسط متفکران مسلمان بنیان نهاده شده است.