ارایه روش‌شناسی جامع در ساخت و ارزیابی شاخص‌های ترکیبی: دلالت‌‌هایی برای کمّی‌سازی مفاهیم در اقتصاد و بانکداری اسلامی

هدف: هدف از این تحقیق ارایه روش‌شناسی جامع و یکپارچه‌ای در حوزه‌ ساخت و ارزیابی شاخص‌های ترکیبی بوده است، که علاوه بر کاربردی بودن و برخورداری از دقت کافی در روند شاخص‌سازی ترکیبی، از انسجام و هماهنگی لازم نیز برخوردار می‌باشد. روش: این پژوهش ضمن ارایه الگویی ده مرحله‌ای، فرآیندی ایده‌آل برای شاخص‌سازی ترکیبی ارایه می‌نماید که هفت مرحله از آن مربوط به ساخت شاخص ترکیبی و سه مرحله مربوط به ارزیابی و باز‌بینی شاخص ساخته شده می‌باشد. هفت مرحله اول عبارت‌اند از: تبیین چارچوب نظری جامع، انتخاب مراجع اطلاعاتی، اسناد داده‌های مفقود، تجزیه و تحلیل چند‌متغیره، نرمال‌سازی داده‌ها، وزن‌دهی و تجمیع، ارایه و انتشار؛ و سه مرحله ارزیابی شاخص نیز عبارت‌اند از: آزمون‌های حساسیّت و استحکام، مراجعه به جزییات نظری، ایجاد ارتباط میان شاخص ترکیبی و سایر متغیرها. یافته‌ها: تلاش می‌شود تا ظرفیت مناسبی که در الگوی ارایه شده به منظور کمّی‌سازی مفاهیم اقتصاد و بانکداری اسلامی، به عنوان یکی از حوزه‌های اصلی علوم انسانی-اسلامی، وجود دارد نیز از طریق طرح برخی از مفاهیمی که قابلیت کمّی شدن با استفاده از روش شاخص‌سازی ترکیبی را دارند، مورد بحث قرار گیرد. نتیجه‌گیری: این تحقیق زمینه‌های لازم برای پژوهش‌های آتی در حوزه کمّی‌سازی مفاهیم اقتصاد و بانکداری اسلامی (مانند عدالت، پیشرفت اقتصادی، اخلاق بانکی و غیره) را فراهم می‌نماید