امکان اسلامی سازی دانش سیاسی از منظرشهید مطهری و دکترداوری

هدف: هدف مقاله حاضر شناخت ادلّه و شواهد موجود در آرای دو تن از متفکران معاصر برای امکان یا امتناعِ بنا نهادنِ فلسفه سیاسی مدرن بوده است. روش: این مقاله در گام نخست با روش اسنادی مبتنی بر متون و نوشته‌های متفکران مورد بحث، به کاوش در پاسخ به پرسش تحقیق در آرای هر یک از متفکران پرداخته و سپس به روش مقایسه‌ای، به شناسایی وجوه افتراق و اشتراک دو اندیشمند در نگرش به اسلامی‌سازی دانش سیاسی پرداخته است. یافته‌ها: الگوی فکری شهید مطهری بر خلاف داوری که با تاکید بر تفاوتهای غرب و اسلام، غرب را کلّیت واحد قلمداد کرده و قایل به تباین ماهوی آن با اسلام است؛ غرب را به اجزای آن قابل تقسیم می‌داند. شهید مطهری متاثر از فلسفه صدرایی و اندیشه‌های علامه طباطبایی و امام خمینی(ره)، ولی داوری متاثر از فارابی و فردید است. شهید مطهری به دموکراسی اسلامی، نگاهی مثبت و داوری، نگاهی منفی دارد. اسلامی‌سازیِ دانش مدرن از نظر داوری، با رویکرد صرفاً درون‌دینی میسّر است؛ در حالی که مطهری، تجربه مدرنیته را در این جهت مغتنم می‌شمرد. نتیجه‌گیری: با شیوه شهید مطهری می‌توان مبانی اصلی و کلیِ اسلامی خود را حفظ و در عین حال برای ساختارهای جدید، متناسب با شرایط و اقتضایات مدرن، اندیشه کرد. به نظر می‌رسد نظرات شهید مطهری در مقایسه با دیدگاههای دکتر داوری برای فضای فعلی جامعه اسلامی کارامد‌تر است. با توجه به این فرض مهم که ساختارها در شکل‌گیری اندیشه‌ها و افکار انسان نقش انکارناپذیری ایفا می‌کنند، بالطبع کنشها و رفتار انسانها نیز دردوران جدید تغییرخواهند کرد.