تغییر دین در رهیافت ادیان ابراهیمی و عقلانیت حکم آن در گفتمان قرآن کریم

هدف: تغییر دین، بریدن از صورت قدیمی باورها، شیوۀ زیست وگرایش به گروه‌های دینی، شیوۀ زندگی، نظامهای اعتقادی و روش نوین ارتباط با الوهیت است که در جستار حاضر به این موضوع در ادیان ابراهیمی پرداخته شد. روش: پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفى- تحلیلى و با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای، تغییر دین را در ادیان ابراهیمی بررسی کرده است. یافته‌ها: این مفهوم در ادیان ابراهیمی یهودی و مسیحی به صورتهای نودینی، بدعت و ارتداد و مولفه‌های همبسته به آن آمد. چنین پدیده‌ای در پیش دینداران و متولیان دینی یهودی و میسحی، ناخوشایند بوده و روی‌آوری به آن هم همسان نبوده است. تغییر دین در مولفۀ ارتداد در روایت متن مقدس به معنی بیرون رفتن از دایرۀ ایمان است و گزاره‌های آن با سویۀ توصیه‌ای و حکمی به صورت خشونت‌آمیز بیان شده و شیوۀ اجرای آن نیز در طول تاریخ از سوی خوانشگران و متولیان دینی در پیوند با عناصر فرامتنی و مولفۀ قدرت بوده است. اما مفهوم تغییر دین در گفتمان قرآن کریم، تنها در مولفۀ ارتداد مطرح شده که پیامد آن، افزون بر حبط اعمال، مجازات اخروی را در هم پی دارد. نتیجه: بر اساس این پژوهه، وجود تغییر دین در روایتگری قرآن کریم با زوایای عقلانیت و مولفه‌های آن بررسی شد و در پی آن، احکام قرآن کریم در این خصوص، موجّه دانسته شد.

conversion in abrahamic religion and the issue of rationality of verdicts on conversion in islamic discourse

apostasy is cutting off from the old form, beliefs and way of life and inclination towards religious groups, way of life, belief systems and a new way of communicating with divinity. in the abrahamic religions, &judaism and christianity&, this concept is used in the form of neo-paganism, heresy and apostasy and its related components. such a phenomenon has been unpleasant in the eyes of the religious and religious leaders of judaism and christianity, and the approach to it has been different.the concept of apostasy is also discussed in the discourse of the holy quran, in addition to the imposition of worldly and otherworldly punishments. the concept of apostasy in the narration of the holy text means leaving the circle of faith and its statements are expressed violently by a sentence and the method of execution of apostasy rulings throughout history by readers and religious authorities has been in connection with the hypertextual elements and the component of power. this study examines apostasy in the abrahamic religions and re-examines its existence in the narration of the holy qur’an with the angles of rationality and its components and justifies the rulings of the holy qur’an in this regard.