جایگاه عقل و نقل در تفکر ابن رشد و خواجه نصیرالدین طوسی در تفکر دینانی

هدف: هدف این نوشتار، تحلیل و مقایسه جایگاه عقل و نقل در دیدگاه ابن رشد و خواجه طوسی در تفکر دینانی بود. این نوشتار در صدد پاسخگویی به این مهم بوده است، آیا اندیشمندانی که قائل به برتری عقل بوده‌اند، مفهومی واحد از عقل ارائه کرده‌اند؟روش: اطلاعات این پژوهش بنیادی به روش کتابخانه‌ای گردآوری و به شیوة توصیفی- تحلیلی پردازش شده است.یافته‌ها: ابن رشد، با طرح مسئلة اتصال میان دین و حکمت همان چیزی را مطرح می‌کرد که در نظر فلاسفه یونان رابطة فلسفه و سیاست خوانده می‌شد.خواجه طوسی اصول عقلی را بر نقل حاکم می‌شناخت. ایشان با تلاش فراوان از طریق نقل به احیای عقل می‌پرداخت. وی اصول عقاید دینی را بر پایة یقین استوار می‌دانست و یقین از روی استدلال عقلی و برهان محکم منطقی تحقق می‌پذیرفت. وی عقاید دینی را معتبر می‌دانست که بر اساس استدلال دقیق و برهان منطقی باشد در غیر اینصورت یقینی نیست و از اعتبار خارج است.نتیجه: در اثنای تحلیل این دو رویکرد در تفکر دینانی، محرز شد وقتی اندیشمندان از عقل صحبت به میان می‌آوردند، با توجه به مقتضیات زمان خویش بر اساس اصول و مبادی اندیشة فلسفی خود به اظهار نظر پرداخته‌اند.

the position of intellect and transmission in the idea of averroes and nasir al-din al-tusi in the idea of dinani

abstractpurpose: this article aimed to analyze and compare the position of reason and transmission in the views of averroes and nasir al-din al-tusi in dinani’s opinion. it aimed to answer this major question: have thinkers who believe in the superiority of reason, presented a single concept for it?methodology: the information in this basic research was collected using library method and was processed in a descriptive-analytical way.findings: by raising the issue of the connection between religion and wisdom, averroes raised what is called the relationship between philosophy and politics in greek philosophers’ opinion.nasir al-din believed that the principles of reason prevail over transmission. in a great endeavor, he revived reason through transmission. he believed that the principles of religious beliefs were based on certainty, and certainty was realizedthrough rational reasoning and strong logical proof. he considered those religious beliefs as valid which were based on accurate reasoning and logical proof, otherwise, they were uncertain and invalid.conclusion: during the analysis of these two approaches based on dinani’s opinion, it was found that when thinkers talked of reason, they expressed their opinions based on the requirements of their own time and the principles of their philosophical thinking.