کارکردهای «توحید اجتماعی» در جامعۀ توحیدی از منظر قرآن

هدف: نظر به نوپدید بودن رویکرد اجتماعی در فهم توحید و ناپیدا بودن کارکردهای آن در جامعه؛ هدف این مقاله، تبیین کارکردهای «توحید اجتماعی» در جامعۀ توحیدی از منظر قرآن بود. توحید اجتماعی با رویکردی جدید در فهم اصل اعتقادی توحید، ماهیت اجتماعی توحید را که در ذات توحید نهفته است و تاکنون از منظر متکلمان مسلمان مغفول مانده، آشکار می‌سازد. این خوانش از توحید، کارکردها و ثمرات مختلفی دارد که بخشی از آن در این مقاله بیان شده است. روش: مقالۀ حاضر به روش کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از آیات قرآن و تفاسیر اجتماعی، کارکردهای توحید اجتماعی در جامعه را استخراج کرده است. یافته‌ها: توحید اجتماعی در کارکردی بینشی، مبانی انسان‌شناختی و جهان‌شناختیِ حاکمیت نظام توحیدی بر جامعه را تولید می‌کند و از حیث عینی و عملی، کارکردهای خاص اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و تربیتی و روان‌شناختی در جامعه دارد. نتیجه‌گیری: به دنبال ایجاد، ترویج و غلبۀ گفتمان توحید اجتماعی، جامعۀ توحیدی در مسیر تکامل و تعالی قرار خواهد گرفت که البته عملی شدن آن، شرایط خاص و پیچیدۀ خود را دارد که کلام کاربردی و نهادهای اجرایی- فرهنگی متولی آن خواهند بود.

the functions of social monotheism in a monotheistic society from the perspective of the qur’an

aim: taking into consideration the recentness of the social approach in understanding monotheism and the absence of its functions in the society, the purpose of this article is to elucidate the functions of &social monotheism& in a monotheistic society from the perspective of the qur’an. social monotheism, with a new approach in comprehending the doctrine of monotheism, reveals the social nature of monotheism inherent in the essence of monotheism, which has been overlooked by muslim theologians thus far. this reading of monotheism has various functions and outcomes, some of which were expounded in this article. method: the present article extracted the functions of social monotheism in the society using the library method and the descriptive-analytical approach and drawing on the qur’anic verses and social interpretations. results: the findings of this article indicated that social monotheism, with its insight function, produces the anthropological and cosmological fundamentals of the rule of a monotheistic system over the society, and from an objective and practical point of view, it has specific social, political, economic, educational, and psychological functions in the society. conclusion: following the development, promotion, and ascendancy of the discourse of social monotheism, the monotheistic society will be on the path of perfection and excellence, the realization of which, however, has its own peculiar and complicated circumstances, and applied theology and executive-cultural institutions will be accountable for it.