دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی

هدف: هدف از نگارش این مقاله، بازسازی و صورت‌بندی دلایل مرتضی مطهری دربارۀ معناداری علم اجتماعی اسلامی بود. بر این اساس، هم نظر اثباتی و مستقل وی بیان شده است و هم گفته‌های نفی‌ای و انتقادی دیگران پاسخ داده شده‌اند. روش: گردآوری داده‌های این مقاله، متن‌مدار بود و در مرحلۀ تحلیل داده‌ها نیز روش استنباطی و استنتاجی مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شد. یافته‌ها: نقدهای مرتضی مطهری به بی‌معناانگاری علم اجتماعی اسلامی عبارتند از: اکثری‌انگاری مضمونهای اجتماعی اسلام، متداخل‌انگاری غایت‌ اسلام با علم اجتماعی، همساز‌انگاری منطق معرفتی اسلام با علم اجتماعی، عدم نسبی‌انگاری معرفت اسلامی و آمیخته‌انگاری تعلیل اسلامی با علم اجتماعی. نتیجه‌گیری: اولاً، علم اجتماعی اسلامی از لحاظ نقلی و درون‌دینی، موجّه است و اسلام دارای چنین پیوندی با علم اجتماعی است؛ ثانیاً، از لحاظ عقلی و برون‌دینی نیز مانع ابطال‌کننده‌ای در برابر معقولیت علم اجتماعی اسلامی وجود ندارد؛ ثالثاً، علم اجتماعی اسلامی افزون بر امکان و معناداری، ضروری و بایسته است و ما باید در پی نظریه‌پردازی دربارۀ آن باشیم.

Mortaza Motahhari’s Reasons for the meaningfulness of Islamic Social Science

Objectives: The purpose of this article is to reconstruct and formulate Morteza Motahari’s arguments about the meaning of Islamic social science. Accordingly, both his positive and independent views were expressed, and others’ negative and critical statements were answered.Method:The data collection of this paper was textbased and inferential and deductive method based on qualitative content analysis was used in data analysis.Results: Morteza Motahari’s criticisms of the meaninglessness of Islamic social science were as follows: the prevalence of Islamic social themes;The interplay of Islam’s end with social science, the epistemic logic of Islam with social science, the relevance of Islamic knowledge, and the relevance of Islamic analysis to social science.Conclusion: First, Islamic social science was religiously justified, and Islam had such a link with social science; secondly, rationally, there was also a possible impediment to the scientific rationality of science. And it was meaningful, necessary, and necessary, and we must seek to theorize about it.