خودآگاهی خداوند در بیانات امام رضا (علیه‌السلام)

صفت علم الهی، همواره از بحث برانگیزترین صفات خداوند بوده است. بحث از علم الهی، از جهت چیستی معلوم علم، به اقسام متعددی تقسیم شده است که در این میان، لحاظ ذات خداوند متعال به عنوان معلوم، بحث از خودآگاهی خداوند و مباحث در پیوند با آن را پیش می کشد. سابقه این مساله را می توان در فلسفه های پیشا اسلامی، همچون فلسفه یونان و اسکندریه، کاوید، اما لااقل از اوائل قرن دوم هجری، به عنوان یکی از سوالات الهیاتی مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است. در اواخر قرن دوم هجری، و پیش از آنکه «مابعدالطبیعه» و «اثولوجیا» مورد ترجمه قرار گیرند، مساله خودآگاهی خداوند در بیانات امام رضا (علیه السلام) با تبیینی فلسفی به چشم می خورد. امام (علیه السلام) با به کار گرفتن واژه «المعلمه» خودآگاهی خداوند متعال را نفی می کند که با لحاظ ساختار سخن، نحوه استدلال و نیز لحاظ سائر بیانات ایشان (علیه السلام) روشن می شود، که تنها گونه ای خودآگاهی از خداوند سلب شده است، و این گونه عبارت است از علم حصولی به خود، که صرفاً به سبب حضور «دیگری» محقق می گردد.

god’s self-awareness in the statements of imam reza (peace be upon him)

the issue of &tawassul& and its link with &polytheism&from various verbal principles and attitudes, is seen in the interpretations of the freetians. a group of contemporary commentators from the sunni tradition have called the &prophet& a clear example of the qur’anic verses related to the tawassul in a manner that is desirable and appropriate to their intellectual-epistemic system. rashidreza is one of the sunni commentators who has seen denial and prohibition in al-mannar’s commentary on the issue of &tawassul&. his thought in this regard has been criticized by ayatollah javadi amoli in the interpretation of tsensim. the findings of this research indicate that rashidreza has a proactive attitude in the subject of &tawassul&, which originated from his verbal presuppositions. he has tried to criticize the shi’a for the tawassul of the prophets and the parents by plotting false thinking. on the other hand, javadi amoli, relying on the qur’anic, narrative and rational principles, used more than anything else the method of &redefining the main concepts& to clarify the blend of his concepts and mistakes. unlike rashidreza, he removed the &tawassul& from the circle of examples of polytheism and separated the pure unity from the monotheism of rashidreza and his associates. from the point of view of javadi amoli, &tawassul& is a alignment and alignment with the system of creation and divine tradition. javadi amoli’s criticisms of rashidreza on the issue of &tawassul&...