جایگاه شریعت در اندیشه سید حیدر آملی

در نگاه سید حیدر آملی مراتب سه‌گانه شریعت، مراتب طولی یک حقیقت است که هرگز از یکدیگر انفکاک ندارند. وی تکامل معنوی انسان را منطبق بر مراتب سه‌گانه شریعت می‌داند. در نگاه او نیل به کمالات معین هر شخص، ممکن نمی‌شود مگر با لحاظ تناسب مناسک شرعی با استعداد ذاتی افراد؛ به همین دلیل، هر کسی برای رسیدن به کمالات معین خود به برنامه و دستور‌العمل خاص نیازمند است که در شریعت ملاحظه شده است. ظهور شریعت و تبیین پذیری آن به وسیله عقل است. عقل محدود، ناتوان از فهم مناسک شرعی است و به دلیل محدودیت‌های ادراکی، انسان نیازمند به شریعت است. هدف شریعت تکمیل قوای علمی و عملی انسان است. از جمله دستاوردهای دیدگاه سید حیدر، پیوند مناسک شریعت با متن واقعیت است. با لایه های سه‌گانه‌ای که در متن هستی، معرفت و شریعت وجود دارد، تمام لایه ها به یک حقیقت عینی واحد باز می‌گردد. در واقع تمام لایه-های شریعت، اعم از مناسک شرعی و باورها ریشه حقیقی و اتصالی تکوینی خواهند داشت. در این نگاه، انسان در حین معرفت یابی به شریعت، التزام جدی به حفظ ظواهر متن شریعت را دارد. در ساحت عمل نمی‌توان بدون تحفظ به ظاهرمناسک شرعی، به باطن آن راه یافت. در این نوشتار با روش تحلیلی-توصیفی مبانی عرفانی این دیدگاه را استخراج نموده و ارتباط هر کدام از این اصول را با ابعاد مختلف دیدگاه سید‌‌‌‌حیدر تبیین شده است.

sharia's position in the thought of sayyid hyidar amoli

in seyyed haider amoli’s view, the three levels of the sharia are the longitudinal levels of one truth that are never separated from each other. he considers the spiritual evolution of man to be in accordance with the three levels of sharia. in his view, it is not possible to achieve certain perfections of each person except in terms of the compatibility of sharia rituals with the inherent talent of individuals; for this reason, everyone needs a specific plan and instructions to reach their certain perfections, which are considered in the sharia. the appearance of sharia and its explanation is through reason. the limited intellect is incapable of understanding sharia rituals, and due to cognitive limitations, man needs sharia. the purpose of sharia is to complete the scientific and practical powers of man. among the achievements of seyyed haider’s view is the connection of sharia rituals with the text of reality. with the triple layers that exist in the text of existence, knowledge and sharia, all the layers return to a single objective truth. in fact, all the layers of sharia law, including sharia rituals and beliefs, will have a true root and formative connection. in this view, a person has a serious obligation to preserve the appearance of the text of the sharia while seeking knowledge about the sharia. in the field of action, it is not possible to get into its inner world without preserving the appearance of sharia rituals. in this article, the mystical principles of this view have been extracted with analytical-descriptive method and the connection of each of these principles with different aspects of seyyed haider’s view has been explained.