دیدگاه ابن سینا پیرامون نقش عوامل مادی در شکل گیری صفات اخلاقی

صفات اخلاقی تحت تاثیر عوامل مختلف شکل می‌ گیرند. با جستجو در آثار ابن‌ سینا مجموع این عوامل را می‌توان در دو گروه مادی و معنوی قرارداد. عوامل مادی شامل عوامل بدنی و غیر بدنی است که این پژوهش با هدف بررسی آنها تنظیم شده است. در میان این عوامل بدن محوریت دارد چرا که مطابق رای ابن‌ سینا: 1.صفات اخلاقی اگر چه کیفیات نفسانیند اما منشاء آنها بدن است 2. افعال با اعضاء و قوای بدنی انجام می‌ شود 3. مزاج بدن، شکل دهنده بسیار مهم اخلاق است 4. عوامل غیر بدنی تاثیر خود را از طریق منفعل کردن بدن ظاهر می‌ کنند. مبانی انسان شناسانه سینوی از جمله تاثیرپذیری نفس ‌مجرد از بدن مادی، تربیت پذیری انسان، امکان تغییر اخلاق و... زیربنای مباحث مقاله است. توجه به مبادی ایجاد خلق، نحوه شکل گیری، تغییر و تثبیت اخلاق بواسطه هر مبدا، اهمیت ویژه دارد و در مقام عمل پرکار برد است. باید توجه داشت که از نگاه ابن سینا مساله اوصاف اخلاقی از جمله مسایل مشترک میان فلسفه و طب است و او دانش طبی خود را نیز در این جهت به کار می گیرد. به همین سبب، از خلال مباحث مطرح شده از سوی او، میتوان علاوه بر معرفت نظری، راهکارهای عملی اصلاح اخلاق را به دست آورد و از آنها در جهت اتصاف به فضایل استفاده کرد.

ibn sina's view on the role of material factors in the formation of moral traits

moral traits are formed under the influence of various factors. by searching in ibn sina's works, it can be understood that these factors can be divided into two groups, material factors and spiritual ones. material factors include physical and non-physical factors that this research is designed to investigate them. among these factors, the human body is central because according to ibn sina's opinion: 1. moral qualities, although they are mental qualities, they are stemmed from the body. 2. human actions are performed with bodily organs and powers. 3. the temperament of the body is a very important shaper of morality. 4. non-physical factors manifest their effect by influencing the body. the anthropological foundations of ibnsina, including the influence of the material body on the immaterial soul, the trainability of human beings, the possibility of changing temper, etc., are the basis of the issues discussed in the article. paying attention to the origins of creation a moral trait and the quality of forming, changing, and stabilizing tempers through each origin is of special importance and is very useful in practice. it should be noted that from ibn sina's point of view, the issue of moral traits is one of the common issues between philosophy and medicine, and he uses his medical knowledge in this subject. for this reason, through the issues raised by him, in addition to learning theoretical knowledge, one can gain practical solutions for reforming morality and to be characterized by ethical virtues.