ابرهای طلایی نگاره های معراج نامه ی میرحیدر، بازتابی از قرب سلوکی در آراء سیدرحیدر آملی

آنچه حصول معرفت قدسی و قرب الهی را ممکن می‌سازد، تعقّل قلبی و برخورداری از نور منشعب از نورالانوار است. سیدحیدر آملی تقرب‌ الهی را برای وجود اعتباری موجودات را منوط به سفر روحانیِ نفس می‌داند. موجودات عالم، از فیض الهی که نور آسمان‌ها و زمین است، برخوردارند و در قربی وریدی محاط هستند. این نور زمانی پرفروغ‌تر می‌شود که عبد در مقام سالک درآید و برای تحصل ایقان به سفری عرفانی لبیک گوید. میرحیدر در بیان قرب سلوکی به معراج حضرت محمد (ص) می‌پردازد که با وصول به ملااعلی به رویت قلبی حضرت اله نائل شدند. مشاهدات روحانی حضرت در شب معراج از جانب نگارگران نیز مورد توجه قرار گرفته و معراج‌نامه‌ی مُصوَّر میرحیدری یا شاهرخی از جمله‌ی آنها است. نکته‌ی حائز اهمیت در نگاره‌های این معراج‌نامه به گزینش و کیفیت حضور عناصر بصری از جمله ابرهای طلایی مربوط می‌شود و طرح این پرسش که با توجه به قرب سلوکی پیامبر در معراج، جایگاه صوری و معنوی ابرهای طلایی چیست؟ و کدام یک از کیفیت‌های بازنمایی یا بازتابی را شامل می‌شوند؟ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بیان می‌دارد که ابرهای طلایی امتزاجی از بازنمود و بازتاب قرب سلوکی حضرت هستند. در این گذر، خیال خلاق نگارگر، ابرهای طلایی را در شعله‌ی مقدس پیامبر مستحیل می‌کند و در تناسب با ولایت کلیه‌ی ایشان، ابر- شعله‌های طلایی می‌آفریند.

golden clouds in mirheidar’s me’rajnameh paintings as an embodiment of mystical proximity in seyed heidar amoli’s view

the path to divine wisdom and mystical closeness requires enjoying heartfelt reasoning-based light arising from the light of the lights. seyed heydar amoli believed that mystical closeness was dependent on the spiritual travel of the soul. creatures of the universe take benefit of the divine grace who is the light of the heavens and the earth, surrounded by his grandeur. this light glow when the servant becomes a mystic and says labbeik (here i am) to take a mystical path towards the divine light. describing the divine path, mirheidar discusses the prophet mohammad’s ascension who saw allah through the heart as he ascended to the sublime positions. spiritual observations of the ascension night have been illustrated by the painters, and the mirheidari’s illustrated me’raj nameh, also called shahrokhi, is one of them. an important point to attend to in me’raj nameh paintings is the selection and quality of the visual elements including golden clouds, which also poses the following questions: what are the illustrated and spiritual position of golden clouds as regards the prophet’s mystical closeness in ascension? and which embodiment qualities do they involve?this research was descriptive-analytical which maintains that golden clouds are a blend of embodiment of divine path for the prophet. in this connection, the painter has created golden clouds as airing from the holy glowing of the prophet as he believes that these golden clouds are the brightening embodiment of the prophet’s soul.