ارائه‌ی الگوی وحدت عالم ماده براساس مبانی حکمت متعالیه و فیزیک جدید

کشفیات و تجربه‌های فراوان در ابتدای قرن بیستم نشان ‌داد که فیزیک کلاسیک برای به تصویر کشیدن صورت صحیحی از عالم طبیعت کافی نیست و همین نارسایی‌ها موجب شد که تفکر بشر در مسیر جدیدی از علم فیزیک قرار گیرد. در نگرش جدید فیزیک، نگاه به پدیده‌های هستی‌، نگاه به اجزای جدانشدنی و در کنش و واکنش یک کل هماهنگ است. از سوی دیگر در حکمت متعالیه با توجه به مبانی فلسفی صدرا مانند تشکیک طولی و عرضی، وجود زمان مشترک و... نظامی از عالم طبیعت توصیف شده که با یافته های جدید فیزیک مسانخت بسیار دارد. یکی از بزرگ‌ترین نتایج این کاوش آن است که اشیای مادی به صورت متمایز از یکدیگر نیستند، بلکه به-گونه‌ی جدایی‌ناپذیر، به محیط پیرامون خود متصل شده‌اند و خواص آن‌ها تنها بر حسب ارتباط آن‌ها با کل جهان قابل درک است. این روابط تا فواصل دوردست عالم کبیر و تا ستارگان و کهکشان‌های بسیار دور کشانیده می شود و درنهایت با تلفیق این دو نگرش، وحدت عالم هستی در جهان ماکروسکوپی نمایان می‌شود. تلفیق دستاوردهای جدید علوم طبیعی با تفکر فلسفی، گامی رو به جلو در شناخت بهتر و کامل‌تر از عالم طبیعت است.

presenting the model of unity of material world based on fundamentals of transcendental theosophy and modern physics

discoveries and experimentations in the early 20th century revealed that classic physics cannot create a comprehensive image of the material world and these incapabilities lead humans into a novel route in physics. however, in modern physics, phenomena of existence are regarded as integrated parts in action and reaction with a harmonious whole. on the other hand, in transcendental theosophy, the material world is described based on fundamentals of mulla sadra’s philosophy like longitudinal and latitudinal gradation, the existence of common time, and so on, a system of the natural world with some major similarities with findings of modern physics. one of the biggest outcomes of this exploration is that material objects are not only distinct in their existence but also are inseparably linked to their surroundings and their characteristics are perceived according to the relationship they have with the world as a whole. this relationship is extended to the stars and galaxies in extremities of the material world and the merger of these two approaches reveals the unity of the material world in the macroscopic universe. combining the achievements of novel natural sciences and philosophical thinking is a step forward to reaching a better and more comprehensive understanding of the natural universe.