از بازنمایی تقلیدِ آفریده تا تقلیدِ آفرینش در هنر اسلامی از منظر استاد جوادی آملی

هنر یکی از ارکان مهم فرهنگ و تمدن هر جامعه‌ای و عرصه تجلّی و روایت چیزی غیر خویش و خصیصه‌ای نفسانی است که منجر به بروز کارهای شگفت‏انگیز و زیبا از سوی هنرمند می‌گردد. در این میان هنر اسلامی نیز دارای جایگاه خطیری در تمدن اسلامی است و با نگاهی از دریچه فلسفه، هنری استوار بر قوه خیال و عالم مثال است. عالم مثالی که از ثمرات ذو مراتب بودن هستی و تشکیک وجود است. اکنون سوال اصلی پژوهش حاضر این است که در نگاه استاد جوادی آملی، غایت هنر اسلامی چیست؟ آیا غایت هنر اسلامی، بازنمایی واقعیت تازه‌ای است که به وسیله قوه خیال در نفسِ هنرمند ایجاد و انشاء می‌شود یا هدف، بازنمایی حقیقتی متعالی و فرا‌‌ طبیعی است که توسط قوه خیال در نفس هنرمند اظهار می کند؟ به عبارت دیگر در هنر اسلامی خیالِ هنرمند، فعّال است یا منفعل؟ در مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی این نتیجه حاصل شد، بر مبنای حرکت جوهری نفس، هنر اسلامی که ثمره عملکرد قوه خیال است، در ابتدا ثمره و حاصلِ انفعالِ خیال و مشاهده صور خیالی توسط نفس در عالم مثال متصل یا مثال منفصل است و هنرمند در این مرحله به تقلیدِ آفریده مشغول است و هنر وی بازنمایی و تجسیم تقلید آفریده در عالم طبیعت و خارج است، ولی در نهایت حاصل خلاقیت و فعالیت نفس و صدور صور خیالی و مثالی از سوی نفس است که در این مرحله نفسِ هنرمند به تقلیدِ آفرینش می‌پردازد و هنر وی بازنمایی تقلید آفرینش در عالم خارج و طبیعت است.

from representation of imitation of created to imitation of creation in islamic art from professor javadi amoli point of view

art is one of the important pillars of culture and civilization of any society and the arena of manifestation and narration of something other than itself and a psychical feature that leads to amazing and beautiful works by the artist. meanwhile, islamic art also has a significant place in islamic civilization and looking at it through the lens of artistic philosophy, it is based on the representative faculty and the world of ideas. world of ideas that is consequence of analogical gradation of existence and systematic ambiguity of existence in the philosophical system of transcendent theosophy. now the main question of the present study is what is the end and goal of islamic art in the view of professor javadi amoli. is the end of islamic art to represent a new reality that is created and composed by the representative faculty of the artist or the goal is to represent the transcendent and supernatural truth that is expressed by the representative faculty of the artist. in other words, in islamic art, the artist’s fiction is active or passive? in present article, this result was obtained by a descriptive-analytical method, in the view point of professor javadi amoli and based on substantial motion soul, islamic art-that is consequence of representative faculty function- at first, is the result of imagination passivity and observe the imaginative forms by the soul in the continuous realm of archetypes or discrete realm of archetypes and the artist is engaged in imitation of created at this stage and his art is to representation and embodiment of imitation created in the world of nature and objective, but in the end, the result of creativity and soul activity and emanation of imaginative forms and imaginal is from soul that at this stage, the artist soul imitates creation and his art is to represent of imitation of creation in the world of nature and objective.