پیشگامی قطب الدین رازی در طرح نظریه اصالت وجود و اعتباریت ماهیت

در باره ی پیشینه نظریه ی اصالت وجود، از اشخاص متعدد و مکتب‌های فکری متنوعی سخن به میان آمده ولی هیچ سخنی از قطب الدین رازی به میان نیامده است، در حالی که وی پیش از صدر المتالهین این نظریه را مطرح کرده است. وی در کتاب «لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار» بدون اینکه از اصطلاحات خاص این نظریه استفاده کرده باشد تقریری خاص از آن ارائه می‌دهد و در کتاب «المحاکمات بین شرحی الاشارات» تعابیری در تقریر و تبیین اصالت وجود دارد که صدرالمتالهین بعینه از آن تعبیرات برای تقریر و تبیین اصالت وجود استفاده کرده است. بر اساس تقریر قطب الدین رازی از اصالت وجود، ماهیت حقیقتاً و بالذات بر واقعیت خارجی صدق می کند ولی به هیچ وجه ماهیت در خارج موجود نیست. تقریر خاص قطب الدین رازی از اصالت وجود، پس از حدود دو قرن در آثار صدرالمتالهین با اصطلاحاتی جدید و به نحوی جدّی‌تر به وجود آمد و باز پس از گذشت حدود سه قرن همین تقریر با برهانی جدید که تصویر‌گر مدعاست و با بیانی تحلیلی‌تر در آثار مولی علی نوری و آقا علی مدرس طرح شد. این تقریر از نظریه ی اصالت وجود، در مقابل سایر تقریرهای این نظریه قرار دارد که در دوره ی معاصر شکل گرفته است.

groundbreaking views of quṭb al-din al-razi’s on theory of originality of existence and mentally-positedness of quiddity

several thinkers from various thought schools have speculated on the history of the theory of originality of existence; however, none have mentioned quṭb al-din al-razi while he raised this theory even before mulla sadra. in his book titled “lavame al-asrar fi sharh matale al-anvar”, he presents a particular exposition of the theory without using technical terminology in the field. there are several expressions to approve and elaborate on originality of existence in another book of his titled “al-mohakemat bein sharhi al-esharat” which are particularly utilized by mulla sadra to approve and elaborate on his theory of originality of existence. according to quṭb al-din al-razi’s exposition of the originality of existence, quiddity inherently and genuinely applies to external reality; yet, quiddity does not exist in the extern. his unique exposition of originality of existence emerged in a more serious form and with novel jargon after two centuries in the works of mulla sadra was depicted three centuries later with newer arguments and was realized with a further analytical expression in the works of mulla ali noori and agha ali modares. however, this exposition of the theory of originality is in contrast with the modern expositions developed recently