نظریه‌ی قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو با رویکردی روش‌شناسانه

نظریه‌ی قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو یکی از مبانی مهم دمکراسی‌های مدرن و الهام‌بخش اعلامیه‌ی حقوق بشر بوده است. این مقاله تلاش کرده است با روش توصیفی‌‌تحلیلی و با رویکرد روش‌شناسی بنیادین، به بررسی مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی این نظریه بپردازد و ارتباط این مبانی با نظریه‌ی قرارداد اجتماعی روسو را بررسی کند. براساس نتایج حاصل از این مقاله، اندیشه‌ی قرارداد اجتماعی او را به‌لحاظ هستی‌شناختی، سوبژکتیویته و تغییر نسبت انسان و جهان و همچنین سکولاریسم راهبری کرده است؛ همچنین به‌لحاظ معرفت‌شناختی، پیش‌رمانتیسم، جدایی از عقل قدسی و ارائه‌ی دین طبیعی و دین مدنی رسمی به‌جای دین مسیحیت؛ و به‌لحاظ انسان‌شناختی، اعتقاد به خوب‌بودن ذاتی انسان، مبانی مهم در اندیشه‌ی قرارداد اجتماعی او محسوب می‌شود. روسو فیلسوف دوره‌ی مدرن محسوب می‌شود و اگرچه به‌لحاظ معرفت‌شناختی بر احساس تاکید می‌کند و نه خرد؛ و به‌لحاظ انسان‌شناختی، بر انسان بدوی و دور از مفاسد علم و تمدن تاکید دارد، اما این دیدگاه‌ها او را از چارچوب عصر روشنگری خارج نمی‌کند.

Social Contract Theory of JeanJacques Rousseau through a Methodological Approach

The social contract theory of JeanJacques Rousseau has been one of the main foundations of modern democracies and has inspired the Declaration of Human Rights. This article attempts to study the foundations of ontology, epistemology and anthropology of this theory through a descriptiveanalytical method and a fundamental methodological approach and also investigates the relationship between these foundations and Rousseau’s social contract theory. Based on the results of this article, ontology, subjectivity and the change in the relation between man and the world as well as secularism have led him to the social contract. Also, epistemologically, the essential bases of the social contract theory include preromanticism, separation from the sacred intellect and the replacement of the natural religion and official civil religion for Christianity. Likewise, in terms of anthropology, the belief in the intrinsic goodness of man is considered to be an important principle in Rousseau’s view of social contract. Rousseau is a philosopher of the modern era. Although from an epistemological point of view, he emphasizes emotion rather than reason, and in terms of anthropology, the emphasis is on the primitive man, free from the corruptions of science and civilization, these views do not exclude him from the framework of the Enlightenment.