کشف و شهود در مشرب عرفانی روزبهان بقلی

علوم مختلف مانند فلسفه، کلام، حکمت و عرفان همه در جستجوی راهی برای دست‌یابی به معرفت الهی هستند، اما آن چه عرفان را از آن‌ها متمایز می‌کند؛ استفاده از روش کشف و شهود به عنوان ابزار به کارگرفته شده، برای رسیدن به مقصد نهایی عارف است.، روزبهان بقلی عارفی است که تجارب عرفانی خود را به طور مستقل در کتابی به نام کشف الاسرار به تفصیل بیان کرده است و این کتاب از این جهت منحصر به فرد است. او بیش‌تر از عارفان دیگر بر کشش و جذبۀ الهی و کمتر از دیگر عارفان بر کوشش تاکید دارد. علاوه بر موضوعات بحث برانگیزی که در کشف الاسرار خود بیان می‌کند، دیدگاه او در مورد مسئلۀ کشف و شهود نیز قابل توجه است. در این مقاله مبانی نظری و دیدگاه روزبهان در مورد کشف و شهود بررسی شده است. تقسیم بندی مکاشفه توسط روزبهان به سه دستۀ مکاشفۀ ذات و صفات و افعال الهی و مصادیق و نشانه‌های آن و پس از آن طرح مبحث مشاهده و مقدمات و نتایج آن از مهم‌ترین مسایل مطرح در این تحقیق است. هم چنین مقولۀ رویت خداوند از دیدگاه روزبهان مورد توجه قرار گرفته و ابزارهای رویت یعنی روح و قلب و نفس و سرّ و سرّ السرّ و محل رویت هر یک از آن‌ها مطرح شده است.