تغییرات زمانی و مکانی غلظت فلوراید، نیترات و نیتریت منابع آب آشامیدنی شهر ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)

سابقه و هدف: نیتریت و نیترات از آلوده کننده های منابع آب زیرزمینی است که عمدتاً در ارتباط با مناطق کشاورزی و محدوده های دفع فاضلاب می باشد و فلوراید در مقادیر مناسب برای سلامت انسان مفید می باشد. هدف از این بررسی تعیین تغییرات مکانی و زمانی نیترات، نیتریت و فلوراید منابع آب آشامیدنی شهر ایلام با استفاده از سیستم gis می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی بود که بر روی 20 منبع آب شرب شهر ایلام صورت گرفت و نتایج آنالیز 5 ساله آرشیو شده توسط شرکت آب و فاضلاب با نرم افزار gis نسخه 3/9 و spss نسخه 16 و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه آنالیز و تحلیل شد. نمونه برداری و اندازه گیری نیز توسط محقق، طبق کتاب روش های استاندارد انجام شد.یافته ها: بهترین روش درون یابی به ترتیب برای فلوراید، نیترات و نیتریت با توجه به نرمال بودن توزیع داده ها، کریجینگ معمولی و مدل گوس، نمائی و کروی بود. بیش ترین مقادیر همه پارامترها بر اساس نقشه ها در اکثر موارد مربوط به نقاط شرقی و مرکزی می باشد. آزمون آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد که بین میانگین مقدار فلوراید در فصل های مختلف سال تفاوت معناداری وجود دارد (025/0=p)، هم چنین میانگین نتایج راستی آزمایی پارامترها با فصول مختلف اندازه گیری شده در سال های مختلف در مقایسه با تمام فصول، تفاوت معناداری دارد (0/001>p). میانگین نیترات در همه منابع به طور معنی داری کم تر از استاندارد جهانی یعنی 50 میلی گرم در لیتر (0/001>p) می باشد.استنتاج: نتایج نشان داد که غلظت فلوراید در اکثر نقاط پایین تر از حد استاندارد می باشد که با توجه به اهمیت فلوراید در سلامت انسان، فلوئورزنی منابع آب در مناطق با فلوراید پایین می تواند یکی از گزینه های برنامه های سلامت وزارت بهداشت مطرح شود. هم چنین با توجه به روند افزایشی نیترات جهت جلوگیری از این روند، حریم گذاری چاه ها، اجرای طرح تصفیه خانه فاضلاب و کنترل مصرف کودهای ازته و پایش مستمر کیفیت آب ها باید انجام گیرد.

Temporal and Spatial Variation of Fluoride, Nitrate and Nitrite Concentrations in Drinking Water in Ilam Using Geographic Information System

Background and purpose: Nitrate and Nitrite are the pollutants of groundwater resources which are mainly associated with agricultural and wastewater disposal areas. Fluoride is beneficial to human health in proper doses. The aim of this study was to determine the spatial and temporal variations of nitrate, nitrite and fluoride in drinking water resources in Ilam, Iran, using Geographic Information System (GIS).Materials and methods: This crosssectional study was carried out in 20 drinking water sources in Ilam. The results of a 5year archived analysis obtained from Water and Sewage Co was analyzed in GIS version 9.3 and SPSS version 16 applying one way ANOVA. Sampling was done according to the Standard method book.Results: The best methods of interpolation for fluoride, nitrate and nitrite (considering the normal distribution of data) was ordinary Kriging and the Gaussian, exponential and spherical, respectively. Based on the maps, the highest values ​​of all parameters in most cases were found in central and eastern regions. The results of one way ANOVA showed a significant difference in average concentration of fluoride between different seasons (P= 0.025). Also, there were significant differences in mean verification parameters measured in different seasons and different years (compared to all seasons) (P<0.001). The average level of nitrate in all sources were significantly lower than the international standard level of 50 milligrams per liter (P<0.001).Conclusion: The results showed that in most regions the fluoride concentrations were lower than standard levels. According to the important role of fluoride on human health, authorities in Iran rsquo;s Ministry of Health should conduct programs for fluorination of water resources in low level area. To decrease the increasing rate of nitrate, some useful actions such as protecting the wells, construction of wastewater treatment plants, controlling the use of nitrogen fertilizers and continuous monitoring of water quality could be of great benefit.