بررسی روند تغییرات غلظت بنزن و تولوئن در هوای شهر یزد و پهنه بندی با استفاده از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی

سابقه و هدف: امروزه استفاده از بنزین بدون سرب در جهان روبه افزایش است. این ترکیب غنی از ترکیبات آلی اروماتیک سرطان زا می باشد این مطالعه با هدف پایش مکانی و زمانی غلظت بنزن و تولوئن به عنوان ترکیبات آلی فرار در هوای شهر یزد انجام گرفته است.مواد و روش ها: این تحقیق در اوایل پاییز سال 1394 در ساعات اولیه صبح و ظهر انجام گرفت. نمونه برداری و سنجش بنزن تولوئن طبق دستورالعمل 1501 niosh به صورت فعال و با استفاده از دستگاه gcfid انجام شده است. از نرم افزار (geographic information systems) gis برای پهنه بندی استفاده گردید.یافته ها: میانگین غلظت بنزن و تولوئن در ساعات اولیه صبح 23و 9/48 میکروگرم بر مترمکعب و در ساعات اولیه ظهر 25 و 58 میکروگرم بر مترمکعب به دست آمد که نشان دهنده افزایش انتشارات در ساعات نزدیک به ظهر بوده است. نسبت تولوئن به بنزن 3/1 تا 1/2 و 2/1 تا 3 بود که نشانگر انتشار بنزن و تولوئن ناشی از ترافیک می باشد.استنتاج: نتایج نشان داد مرکز و جنوب شهر آلوده تر از شمال شهر بوده است. هم چنین روند تغییرات مکانی غلظت آلاینده ها بالا بود ولی روند تغییرات زمانی پایینی داشته است و وجود همبستگی بین مقادیر بنزن و تولوئن در ساعت های اولیه صبح و ظهر این موضوع را تایید نمود. منشائ انتشار بنزن و تولوئن هم با توجه به نسبت تولوئن به بنزن، ترافیک ناشی از تردد خودروها و ایستگاه های پمپ بنزین شناسایی شد.