بررسی غلظت btex و vocs در هوای منطقه ویژه پارس جنوبی

سابقه و هدف: صنایع پتروشیمی و پالایشگاه های گازی به عنوان یکی از منابع مهم انتشار آلاینده های غیر آلی و آلی به محیط زیست شناخته شده اند. هدف از این مطالعه بررسی غلظت کل ترکیبات آلی فرار (tvocs) و آلاینده های بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و گزیلن (btex) در هوای منطقه ویژه پارس جنوبی در سال 1393 بوده است.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی می باشد. جهت نمونه برداری و آنالیز از روش 1501 مرکز تحقیقات ملی بهداشت و ایمنی شغلی ایالات متحده آمریکا استفاده شد. این مطالعه در طول یکسال (سال 1393) و با استفاده از 336 لوله کربن فعال و پمپ نمونه برداری فردی در 6 ایستگاه انجام گرفت. استخراج آلاینده ها از جاذب با استفاده از حلال دی سولفیدکربن و تجزیه آن ها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی با دتکتور یونیزاسیون شعله (gcfid) انجام شد. تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از نسخه 18 نرم افزار spss و آزمون های آماری فلیگنرکیلن، کروسکال والیس و آنالیز واریانس انجام گرفت.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مجموع غلظت ترکیبات آلی فرار (tvocs) و میانگین غلظت کل btex در منطقه مورد مطالعه 34/229 و 23/31 میلی گرم بر متر مکعب در فصل سرد و 19/212 و 89/29 میلی گرم بر متر مکعب در فصل گرم بود. میانگین غلظت بنزن در تمامی ایستگاه ها 72/11 میلی گرم بر متر مکعب اندازه گیری شد که نسبت به استاندارد هوای پاک ایران و سازمان حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا (usepa) بالاتر بود. نتایج آزمون های آماری و آنالیز واریانس داده ها نشان داد که بین غلظت آلاینده ها و ساعات، ماه ها و ایستگاه های نمونه برداری رابطه معنی داری وجود دارد (05/0< p)، اما بین غلظت آلاینده ها و فصل سال رابطه معنی داری وجود نداشت (05/0> p).استنتاج: ارزیابی این ترکیبات نشان دهنده بالاتر بودن غلظت آن ها در فصل سرد نسبت به فصل گرم می باشد. از غلظت های بالای بنزن اندازه گیری شده در فصل سرد و گرم جهت شناسایی مناطق با ریسک بالای مواجهه استفاده شد.

TVOCs and BTEX Concentrations in the Air of South Pars Special Economic Energy Zone

Background and purpose: Petrochemical industries and refineries are regarded as important emission sources of inorganic and organic pollutants. The aim of this study was to survey TVOCs and BTEX in the air of South Pars Special Economic Energy Zone in 2014.Materials and methods: In a crosssectional study sampling and analysis was done by NIOSH 1501 method. The study was carried out in 336 activated carbon tubes and personal sampling pump in 6 sampling stations during one year. The compounds were extracted by solvent carbon disulfide and analyzed using Gas Chromatography Flame Ionization Detector (GCFID). Data analysis was performed in SPSS Ver.18 applying KruskalWallis, Fligner test and ANOVA.Results: The mean concentrations of TVOCs and TBTEX were 229.34 and 31.23 micro;g/m3 in cold season and 212.19 and 29.89 micro;g/m3 in warm season, respectively. The mean concentrations of Benzene in all stations were 11.72 micro;g/m3 which were higher than the threshold levels recommended by Iranian Clean Air Act and US Environmental Protection Agency (USEPA). The ANOVA results showed a significant difference between the concentration of pollutants and hour, month and sampling stations (P<0.05), but no significant difference was found between the concentration of pollutants and seasons (P>0.05).Conclusion: The concentrations of measured pollutants in cold season were higher than those in warm season. High concentrations of Benzene in cold and warm seasons were used to identify areas of high exposure risk.