بررسی اثرات کیتوزان حاوی اسانس های اکالیپتوس و زیره بر مدت زمان نگهداری ماهی قزل آلا

سابقه و هدف: امروزه جهت افزایش مدت زمان نگهداری گوشت ها و فراورده های گوشتی، استفاده از ترکیبات نگهدارنده طبیعی رو به افزایش است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات کیتوزان حاوی اسانس های اکالیپتوس و زیره بر مدت زمان نگهداری ماهی قزل آلا بود.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، پس از تهیه اسانس اکالیپتوس و زیره، اثرات ضدمیکروبی اسانس ها به روش میکرودایلوشن علیه باکتری های شیگلا دیزانتری، لیستریا مونوسیتوژنز، استرپتوکوکوس پایوژنز و سالمونلا تایفی بررسی شدند. سپس اثرات اسانس های اکالیپتوس و زیره به صورت مجزا (غلظت های 25/0 درصد و 5/0 درصد)، ترکیبی(5/0 + 5/0 درصد) و هم چنین در ترکیب با کیتوزان (غلظت های 25/0 درصد و 5/0 درصد) بر روی کیفیت میکروبی ماهی قزل آلا در 1 ±8 درجه سانتی گراد در روزهای صفر، 3 و 6 بررسی شدند. نتایج با استفاده از نرم افزار 16 spss و آزمون واریانس و آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: حداقل میزان غلظت مهار کنندگی باکتری ها و حداقل میزان باکتری کشی باکتری ها به ترتیب غلظت هایی بین 351/0 تا 25/11 و 406/1 تا 25/11 میلی گرم در میلی لیتر برای اسانس ها بود. اسانس اکالیپتوس 5/0 درصد بهترین اثر را در کاهش شمارش کلی باکتری ها، سرماگراها و انتروباکتریاسه ها در ماهی نشان داد. هم چنین استفاده از کیتوزان همراه با اسانس ها سبب کاهش شمارش کلی باکتری ها، سرمادوست ها و انتروباکتریاسه ها در ماهی قزل آلا شد (05/0>p). اثرات ضد باکتریایی اسانس های تنها نسبت به حالت سینرژیستی اسانس ها با کیتوزان کم تر بود (05/0>p).استنتاج: بنابراین می توان اسانس های مذکور را به عنوان جایگزینی برای ترکیبات نگهدارنده شیمیایی و هم چنین در بسته بندی های فعال در صنایع گوشت استفاده نمود.

The Effects of Chitosan Incorporated with Eucalyptus and Cuminum Essential Oils on Storage Time of Oncorhynchus mykiss

Background and purpose: Today, the use of natural preservatives in increasing meat products shelf life has gained much attention. In this study, we aimed at evaluating the effects of eucalyptus and cuminum essential oils on microbial quality of Oncorhynchus mykiss.Materials and methods: In an experimental study the eucalyptus and cuminum essential oils were prepared and their antibacterial activities were evaluated against Shigella dysenteriae, Listeria monocytogenes, Streptococcus pyogenes, and Salmonella typhi by micro dilution method. Then, the effects of eucalyptus and cuminum essential oils were examined on microbial quality of Oncorhynchus mykiss at 8 ±1 deg;C in zero, 3 and 6 days in different forms and concentrations (alone: eucalyptus 0.25% and cuminum 0.5%, combined: 0.5% + 0.5%, and also incorporated with chitosan: 0.25% and 0.5%). Data analysis was performed in SPSS ver.16 applying ANOVA and Duncan test.Results: The minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal concentration (MBC) for the essential oils ranged between 0.351 and 11.25, and 1.406 and 11.25 mg/ml, respectively. Eucalyptus essential oil at 0.5% concentration was found to have the best effect on decreasing the total count of bacteria, enterobacteriaceae and psychrotrophic bacteria in fish. Also, combination of chitosan and the essential oils decreased the total count of bacteria, enterobacteriaceae and psychrotrophic bacteria (P<0.05). The antibacterial effects of essential oils (alone) were lower compared to synergistic antibacterial activities of essential oils with chitosan (P<0.05).Conclusion: Eucalyptus and cuminum essential oils could be used as alternative for chemical preservatives and also in active packaging in meat industry.