مطالعه فعالیت فصلی و تراکم جمعیت کنه Rhipicephalus bursa در شهرستان ساری، استان مازندران

سابقه و هدف: کنه‌های سخت از ناقلین مهم بیماری‌هایی نظیر بابزیوز، تیلریوز و تب کریمه کنگو به دام و انسان می‌باشند. در میان اعضای این خانواده کنه rhipicephalus bursa به‌عنوان یکی از ناقلین مهم بیماری بابزیوز در ایران و سایر نقاط جهان به‌شمار می‌رود. بنابراین تعیین فراوانی و پویایی فصلی جمعیت این گونه می‌تواند نقش مهمی در شناخت بهتر همه‌گیرشناسی بیماری‌های منتقله به‌همراه داشته باشد.مواد و روش‌ها: درمطالعه حاضر فعالیت فصلی، وفور گونه‌ای ومیزان فرکانس حضور یا عدم حضور کنه r.bursa روی دو میزبان گوسفند و گاو از تیرماه 1386 تا تیرماه 1387 در سه منطقه جغرافیایی متفاوت شامل کوهستان، جنگل و جلگه در شهرستان ساری انجام گرفت. هم‌چنین میزان شباهت فراوانی سه منطقه‌ی مورد مطالعه با استفاده از شاخص موریسیتا بررسی گردید.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که در تمام مناطق مورد مطالعه بیشترین فعالیت کنه مربوط به ماه‌های بهار و تابستان می‌باشد که با شروع فصل پاییز و زمستان به صفر تقلیل پیدا می‌کند. بیشترین فراوانی کنه در میان سه منطقه متعلق به کوهستان با فراوانی 376 و 352 به‌ترتیب در فصل بهار و تابستان گزارش شد. بیشترین فرکانس حضور کنه نیز در کوهستان و جلگه در فصل بهار و در جنگل در فصل تابستان روی گوسفند ثبت گردید. شباهت فراوانی r. bursa میان سه منطقه‌ی مورد بررسی نشان داد که مناطق جنگل و جلگه دارای فراوانی نزدیکتری در مقایسه با کوهستان می‌باشند.استنتاج: باتوجه به فرکانس و حضور بیشتر کنه r. bursa روی گله‌های گوسفند در طول سال در مقایسه با گله‌های گاو مراقبت‌های بهداشتی به‌منظور کنترل کنه r. bursa در جهت پیشگیری از بیماری‌های منتقله به ویژه در مناطق کوهستانی بسیار حایز اهمیت می‌باشد. بنابراین پژوهش‌های مرتبط با همه‌گیرشناسی بیماری‌ها و اقدامات پیشگیرانه در مورد آن ها به ویژه در مناطقی نظیر کوهستان در فصل‌های بهار و تابستان بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد.