مکان یابی مناسب جهت دفن بهداشتی زباله های شهری با استفاده از سنجش از دور و GIS (مطالعه موردی: شهر گنبد کاووس)

سابقه و هدف: یافتن محل مناسب برای دفن مواد زائد جامد، از ضروریات طرح‌های توسعه شهری است. شهر گنبد با جمعیتی معادل 131108 نفر روزانه 120تن زباله تولید می‌کند. این میزان زباله در دو سایت موقت (در حریم رودخانه) و یک سایت دائم دفع می‌شود. نفوذ شیرابه و زباله به داخل آب زیرزمینی و رودخانه، سبب آلودگی و سایر مسائل زیست محیطی، ناشی از هر مکان یابی اشتباه می‌باشد. هدف این مطالعه مکان‌یابی محل دفن بهداشتی زباله شهرستان گنبد بر اساس ویژگی های ژئومورفولوژیک منطقه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) است.مواد و روش‌ها: در این پژوهش، ابتدا معیارهای مهم دخیل در مکان‌یابی دفع زباله براساس ویژگی‌های مورفولوژیکی منطقه شناسایی گردید داده‌های از جمله تصاویر ماهواره‌ای landsat etm+، irs، فتوموزاییک مکان مبنای google earth، نقشه‌های توپوگرافی، شیب، مدل رقومی ارتفاعی، عمق آب‌های زیرمینی، شبکه راه ها، شبکه هیدروگرافی، ‏ژئومورفولوژی، زمین شناسی، نقشه خاک و داده‌های جهت باد، از جمله ضوابطی بودند که به عنوان ورودی به پایگاه داده ‏مکان مبنای ‏gis‏ انتقال داده شدند. در تحقیق حاضر از دو تکنولوژی (سنجش از دور و gis ( به صورت توام استفاده شد. مدل منطق بولین در ابتدای تحلیل و درادامه مدل منطق فازی با توابع عضویت کاربر مبنا با دو متد wlc و owa از جمله روش‌هایی بودند که در جهت حل مساله مکان‌یابی استفاده شدند. در نهایت مناطق مناسب در ارتباط با اهداف تحقیق که همانا تعیین محل‌های مناسب جهت دفن زباله‌های شهری می‌باشد به صورت رستر با اندازه پیکسل 30*30 متری تعیین گردیدند. در نهایت تعیین محل‌های مناسب جهت دفن زباله‌های شهری به صورت رستر با اندازه پیکسل 30*30 متری تعیین گردیدند.‏یافته‌ها: از طریق مطالعات میدانی، سه مکان دفن بهداشتی، جهت مقایسه و ارزیابی براساس وزن دهی پارامترها طبق متد روی هم‌گذاری انتخاب شد و در نهایت با مطالعات دقیق‌تر بر روی مکان‌های انتخاب شده و استخراج وزنهای مناسب بر روی هر یک، مکان‌های انتخاب شده به ترتیب اولویت برای دفن بهداشتی بر روی نقشه نشان دار مشخص گردید. هر سه محل انتخاب شده برای دفع زباله ارزیابی شد. با توجه به بررسی‌های میدانی و تحلیل نقشه gis، نتیجه نشان داد مکان شماره 1، به دلایل مختلف، در مقایسه با مکان شماره 2 و سایت کنونی دفع زباله، مناسب تر استاستنتاج: از بین شرایط ژئومورفولوژیکی و ویژگی‌های توپوگرافیک منطقه مورد مطالعه، فاکتور عمق سطح آب زیرزمینی از فاکتور کلیدی در این مکانیابی محسوب می‌شود که در بخش‌های شمال شرق ‏منطقه مطالعاتی (سایت شماره یک) بیش‌تر از سایر نواحی است.‏