بررسی فراوانی انواع مسمومیت های غیر دارویی در بیماران بستری شده بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سال 1389

سابقه و هدف: سالانه میلیون‌ها نفر در اثر مواد مختلف دچار مسمومیت می‌شوند. بسیاری از بیماران مسموم شده در اثر شدت عارضه فوت می‌نمایند. شناخت الگوی مسمومیت‌ها کمک شایانی به پیشگیری از وقوع موارد می‌کند. به دلیل تنوع و دسترسی آسان به سموم و برخی دیگر مواد مسمومیت زا، این مطالعه با هدف بررسی مسمومیت های غیر دارویی انجام شد.مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی به صورت سرشماری در سال 1389 برروی 581 نفر از بیماران بستری شده با تشخیص مسمومیت غیر دارویی بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. روش انجام کار به این صورت بود که پس از تهیه چک لیست یک مطالعه مقدماتی و با حداقل با 30 پرونده انجام تا اشکالات چک لیست برطرف شد. موارد مسمومیت غیر دارویی بر اساس طبقات ویرایش دهم کتاب طبقه‌بندی بین المللی بیماری‌ها شامل الکل، حلال های آلی، مشتقات هالوژن، مواد سوزاننده، مواد شوینده، فلزات، مواد غیرآلی، منواکسید کربن، دودها و بخارات، آفت کش‌ها، مواد سمی به عنوان غذا، دیگر مواد سمی، نیش و گاز حیوانات سمی، آفلاتوکسین و مایکوتوکسین، اثرات سمی دیگر مواد نا مشخص می باشند. آنالیز با نرم افزار spss و آمار توصیفی و آزمون کای دو انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد از کل موارد مسمومیت‌های منجر به بستری در سراسر استان اعم از دارویی و غیر دارویی که تعداد 1546 نفر بودند، تعداد 581 مورد (5/37 درصد) متعلق به مسمومیت غیر دارویی بود. میانگین سن بیماران 17±29 سال که از کودک 1 ساله تا 85 سال متغیر بود. از نظر جنسیت بیمار 231 نفر (8/39 درصد) زن و 350 (2/60 درصد) مرد بودند. تعداد 300 مورد(6/51 درصد) موارد مسمومیت عمدی و بیشترین عامل مسمومیت با آفت کش ها 276 مورد (5/47 درصد)، گزش از خانواده بند پایان 96مورد (3/16 درصد)، الکل 76مورد(13 درصد) و مسمومیت با حلال های آلی 40 مورد که 38 مورد (95 درصد) آن با نفت و در کودکان بود.استنتاج: نتایج نشان داد که بیش‌ترین عامل مسمومیت در این مطالعه آفت کش‌ها بودند. که در مقایسه با سایر مطالعات مشابه می باشد. برای برخی گروه هایی که در ارتباط با این مواد هستند و همچنین شرایطی که دسترسی را تسهیل می کند آموزش نحوه مواجهه توصیه می‌گردد. همچنین در موارد عمدی برنامه های آموزشی در قالب مشاوره های عمومی ضروری می نماید.