بررسی دروغ مصلحت‌آمیز در معالجات پزشکی با تاکید بر شاخص اعتماد

سابقه و هدف: راستگویی پدیده مورد تایید همه انسان‌ها است، ولی بشر گاهی در شرایطی قرار می‌گیرد که قرار است بین دو مصلحت مثل حفظ جان و راستگویی یکی را انتخاب کند. در چنین تناقضاتی انسان‌ها رویکردی به نام دروغ مصلحت‌آمیز را به کار می‌گیرند. دامنه کارکرد دروغ مصلحت‌آمیز اندک‌ اندک به حوزه‌های مختلفی کشانیده شد که یکی از آن‌ها درمان‌های پزشکی بوده است. اخلاقی بودن یا نبودن این رویکرد، یکی از مباحث بحث‌برانگیز در حوزه اخلاق کاربردی پزشکی می‌باشد که متاسفانه خیلی به آن پرداخته نشده است. حاکمیت روحیه پدرسالارانه در پزشکی باعث شده است تا پزشکان این حق را به خود بدهند که در شرایط خاص به جای بیماران تصمیم بگیرند و برای حفظ آن‌ها به ابزار دروغ روی آورند.مواد و روشها: در پژوهش حاضر، محقق با مراجعه به متون و مقالات و بررسی در کلید واژه‌هایی مانند دروغ، دروغ مصلحتی، اعتماد و راستگویی و حذف موارد غیر مرتبط، مقالات مرتبط را جمع‌آوری کرد و در بررسی روی آن‌ها موارد لازم و مورد احتیاج را استخراج و به کار بست. یافتهها: در رابطه بین پزشک و بیمار مسایلی مانند اظهار خبر بد، دادن خبر فوت، تشخیص غلط همکاران، تزاحم با رازداری و عدم بیان عوارض دارو و درمان باعث توجیه دروغ مصلحت‌آمیز شد. از طرف دیگر، اخلاق در سطح ارتباطی نسبت مستقیمی با اعتماد داشت؛ به طوری‌ که می‌توان مدعی بود هر گاه فعلی باعث افزایش اعتماد شود، اخلاقی و در غیر این صورت غیر اخلاقی محسوب می‌شود.استنتاج: در این مقاله کارکردهای دروغ مصلحت‌آمیز با تاکید بر شاخص اعتماد مورد بررسی قرار گرفت و جوانب درستی و نادرستی به کارگیری آن در پزشکی واکاوی و در نهایت استفاده از آن مخالف اصل اعتماد دانسته شد. به کار بستن هر نوع دروغ مصلحتی تابع شرایط بسیار ویژه می‌باشد که پیش‌تر به صورت موردی استاندارد شده است.