بررسی میزان متابولیت های ادراری ترکیبات آلی فرار و عوامل مرتبط با آن در کارگران شاغل در صنعت پتروشیمی در سال1391

سابقه و هدف: پایش بیولوژیکی برای کارگران در معرض حلال‌های شیمیایی، مکمل پایش محیطی می‌باشد و می‌تواند در ارزیابی ریسک بهداشتی مواجهه با ترکیبات سمی مفید و کارآمد واقع شود. هدف از این مطالعه پایش محیطی و بیولوژیکی مواجهه کارگران با ترکیبات آلی فرار در صنعت پتروشیمی می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی می‌باشد. نمونه‌های هواو ادرار از 104 کارگرشاغل در مجتمع‌های پتروشیمی جمع‌آوری گردید. به منظور تعیین غلظت ترکیبات بنزن، تولوئن، ایزومرهای گزیلن، فنول و متیل اتیل کتون، در هوای استنشاقی افرادبر اساس روش 2549nioshاز هوای تنفسی آن‌ها نمونه‌برداری و تجزیه شد. به منظور تعیین غلظت متابولیت ادراری ترکیبات مورد بررسینمونه‌های ادرار با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و گاز کروماتوگرافی تجزیه شدند. مقدار کراتینین ادراری توسط دستگاه اسپکتروفتومتر uv-vis اندازه‌گیری شد. در این پژوهش از نرم افزار آماری spss16 و آزمون های t گرسیون خطی استفاده گردید.یافته ها: میانگین غلظت بنزن، تولوئن، ارتو و متا گزیلن، پارا گزیلن، فنول و متیل اتیل کتون هوای تنفسی به ترتیب برابر با192/1،300/1، 97/1، 290/2، 0116/0و 243/2پی پی ام بود. میانگین غلظت ترانس ترانس موکونیک اسید، هیپوریک اسید، 2و3 متیل هیپوریک اسید، 4متیل هیپوریک اسید و فنول ادراری به ترتیب 1431 میکروگرم بر گرم کراتینین، 3949/0، 4444/0، 1483/0 گرم بر گرم کراتینین و 5850/0میلی‌گرم بر گرم کراتینین و غلظت متیل اتیل کتون ادراری برابر با 154/0 میلی گرم بر لیتر بود. بین غلظت ترکیبات آلی فرار در هوا و متابولیت ادراری آن‌ها ارتباط خطی و مستقیم وجود داشت (05/0>p).نتایج نشان داد که با افزایش ساعت کار هفتگی، میانگین غلظت دفع ادراری ترانس، ترانس- موکونیک اسید، ایزومرهای متیل هیپوریک اسید و فنول افزایش می‌یابد(05/0>p).استنتاج: میانگین غلظت بنزن هوای تنفسی، ترانس و ترانس- موکونیک اسید ادراری از استاندارد تعیین شده توسط مرکز سلامت محیط و کار کشورو مجمع دولتی متخصصین بهداشت صنعتی آمریکا بیش‌تر بود و غلظت دیگر ترکیبات مورد بررسی کم‌تر ازحدود استاندارد تعیین شده توسط همین سازمان‌ها بود. نتایج حاکی از این است که مصرف سیگار موجب افزایش میزان دفع ادراری تمامی متابولیت‌ها به جز هیپوریک اسید می‌شود.