بررسی مقایسه ای مصرف خودسرانه دارو و مکمل ها در زنان باردار شهری و روستایی مراجعه کننده به مراکز شهرستان بهداشتی درمانی شهرستان کاشان در سال 1391

سابقه و هدف: خود درمانی به عنوان یکی از مشکلات حاد بهداشتی جامعه محسوب می‌شود به خصوص اگر این کار توسط مادر باردار انجام شود لذا با توجه به اهمیت مصرف داروها در دوران بادرای مطالعه‌ای با هدف بررسی مصرف خودسرانه دارو و مکمل‌ها در زنان باردار شهری و روستایی طراحی و انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده که به روش نمونه‌گیری تصادفی بر روی 303 نفر از مادران باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان کاشان در سال 1391 انجام شد. در این پژوهش اطلاعات با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته جمع‌آوری شد. این پرسشنامه شامل ویژگی‌های دموگرافیک، ویژگی‌های بارداری، مصرف مکمل‌ها در دوران بارداری و خوددرمانی در بارداری و برخی عوامل مرتبط با آن بود. در نهایت نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون نرم افزار آماری spss و به وسیله آمارهای توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از بین 303 زن مورد مطالعه 99 نفر ( 7/32 درصد) در مناطق روستایی و 204 نفر (2/63درصد) در مناطق شهری سکونت داشتند. 99 درصد مکمل آهن، 2/82 درصد مکمل کلسیم و 7/92 درصد مولتی ویتامین در دوران بارداری مصرف کرده بودند. اکثریت زنان ذکر کردند که همواره داروی اضافی در منزل دارند (7/64 درصد)، در صورت نیاز از داروهای اضافه استفاده می‌کنند(1/60 درصد)، بدون نسخه اقدام به تهیه دارو از داروخانه می‌کنند (64 درصد). مصرف خودسرانه دارو در زنان روستایی به طرز معنی‌داری از زنان ساکن در مناطق شهری بالاتر بود (04/0p=). فراوانی خرید بدون نسخه با تعداد حاملگی و سن مادر تفاوت معنی‌دار آماری نشان داد. زنان گراوید سه و بالاتر بیش ترین خریداری دارو بدون نسخه (03/0 p=) را داشتند و با افزایش سن زنان باردار به ویژه بالای 30 سال تهیه خودسرانه دارو به طرز معنی‌داری افزایش می‌یافت (03/0 p=).استنتاج: با توجه به شیوع بالای مصرف خودسرانه دارو در دوران بادرای به ویژه در مناطق روستایی، گراوید و سن بالا پیشنهاد می‌شود آموزش های لازم در این زمینه به عرضه کنندگان دارو، مراقبین بهداشتی و زنان داده شود و زنان باردار در مورد عوارض مصرف دارو در حاملگی به خوبی توجیه شوند.