بررسی مفردات دارویی موثر بر سوختگی بر مبنای طب سنتی مکتوب ایران

سابقه و هدف: سوختگی به عنوان یک اختلال مهم تهدید کننده سلامت انسان‌ها می‌باشد. هدف از این مطالعه، معرفی فراورده‌های طبیعی مورد توصیه منابع مکتوب طب سنتی ایران برای درمان زخم‌های سوختگی بود.مواد و روش‌ها: جامعه مورد بررسی در این مطالعه مروری منابع مکتوب طب سنتی ایران از قرن دوم هجری و قمری بودند که با واژه‌های سوختگی و حرق مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهایی مثل نام مفرده، منبع مفرده (گیاهی، حیوانی و معدنی)، روش استفاده از مفرده و طبیعت آن، استخراج و طبقه‌بندی شد. همچنین مستندات جدید برای فراورده‌های ثبت شده در منابع مکتوب در سایت‌های معتبر با استفاده از نام علمی فراورده و سوختگی جستجو شد.یافته‌ها: 89 فراورده طبیعی برای درمان سوختگی در کتب طب سنتی معرفی شد. 1/46 درصد موارد در منابع و ادوار مختلف توصیه شد. 4/76 درصد (68 مورد) از فراورده‌های معرفی شده، دارای منشا گیاهی، 7/15 درصد دارای منشا معدنی و 9/7 درصد دارای منشا حیوانی بودند. قسمت اعظم فراورده‌های معرفی شده، دارای طبیعت سرد و خشک بودند. 18 درصد از مفردات معرفی شده به غایت نافع و یا دارای اثر شگفت‌انگیز توصیف شدند.استنتاج: بعضی از فراورده‌ها، در قالب روش‌های علمی و استاندارد امروز دنیا، مورد تایید قرار گرفت؛ اما برای بقیه موارد معرفی شده در این مطالعه، بستر مناسبی برای محققین علاقمند با رویکرد بهره‌گیری مناسب از منابع مکتوب طب سنتی ایران وجود دارد.