بررسی غلظت سرب در ماهی سفید (Rutilus frisii kutum) سواحل دریای خزر (مطالعه موردی: بندر انزلی و رودسر)

سابقه و هدف: فراورده‌های دریایی به رغم برخورداری از پروتئین و مواد معدنی با کیفیت بالا و اسیدهای چرب غیر اشباع بلند زنجیر، به دلیل قرار گرفتن در معرض انواع آلاینده‌ها به خصوص فلزات سنگین، نگرانی‌هایی را در ارتباط با سلامت و بهداشت آن‌ها برای جوامع مصرف کننده پدید آورده است. این مطالعه به منظور سنجش میزان سرب تجمع یافته در ماهی سفید به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین انواع ماهی و تعیین مقادیر جذب روزانه (edi یا estimated daily intake) و هفتگی (ewi یا estimated weekly intake) جهت مقایسه با مقادیر جذب قابل تحمل روزانه و هفتگی (tdi/twi یا tolerable daily intake/ tolerable weekly intake) انجام شد.مواد و روش‌ها: 40 عدد ماهی سفید از صیدگاه‌های دو منطقه بندر انزلی و رودسر در زمستان 1390 برداشت گردید که پس از آماده‌سازی و هضم شیمیایی نمونه‌ها، میزان سرب با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله‌ای مدل 680shimadzu aa/ اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: میانگین غلظت سرب (میانگین ± انحراف معیار) در ماهی سفید در ایستگاه بندر انزلی و رودسر به ترتیب 54/0 ± 55/2 و 25/0 ± 66/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک به دست آمد. مقادیر جذب روزانه (edi) و هفتگی (ewi) فلز سرب در ایستگاه بندر انزلی به ترتیب 001/0 و 009/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم و برای ایستگاه رودسر 0009/0 و 006/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم حاصل شد.استنتاج: مقادیر جذب روزانه (edi) و هفتگی (ewi) فلز سرب در ماهی سفید در دو منطقه مورد مطالعه از مقادیر جذب قابل تحمل روزانه (24/0 = tdi) و هفتگی (68/1 = twi) تعیین شده توسط کمیته مشترک fao/who (food and agriculture organization/ world health organization) بسیار کمتر بود. بنابراین مصرف ماهی سفید تهدیدی از جهت فلز سرب برای سلامتی انسان ندارد.