بهبود جذب پوستی عصاره پروپولیس از طریق فرمولاسیون نانووزیکول نیوزومی: طراحی و بهینه‌سازی با استفاده از روش باکس بنکن

سابقه و هدف: داروهای گیاهی به دلیل اثربخشی درمانی بالا و عوارض جانبی کم‌تر نسبت به داروهای شیمیایی، توجه فراوانی را به خود جلب کرده‌اند. پروپولیس به عنوان یک محصول طبیعی غنی از ترکیبات فلاوونوئیدی دارای خواص درمانی متعدد است. هدف از این پژوهش، طراحی و توسعه فرمولاسیون‌های نوین برای دارورسانی پوستی عصاره پروپولیس است.مواد و روش‌ها: نانوذرات نیوزومی حاوی عصاره پروپولیس با استفاده از روش هیدراتاسیون فیلم نازک تهیه شدند. برای دستیابی به فرمولاسیون بهینه، مقادیر مختلف کلسترول و سورفاکتانت‌ها (اسپان 60 و توئین 6) براساس تغییرات hlb تنظیم شدند. پارامترهای کلسترول،hlb  و نسبت سورفاکتانت‌ها با استفاده از روش طراحی آزمایش باکس- بنکن ارزیابی و بهینه‌سازی شدند و فرمولاسیون مناسب برای مطالعات جذب پوستی انتخاب شد. شناسایی و اندازه‌گیری غلظت ترکیبات فلاوونوئیدی در نانوذرات نیوزومی با استفاده از اسپکتروفتومتر uv انجام شد. برای ارزیابی جذب پوستی، نفوذ ژل‌های ساده و نیوزومی پروپولیس با استفاده از سل انتشاری فرانز در شرایط آزمایشگاهی مقایسه گردید.یافته‌ها: فرمولاسیونی حاوی 300 میلی‌گرم کلسترول و 353.9 میلی‌گرم از اسپان 60 و توئین 60 با hlb معادل 11/5، بهترین نتایج را از نظر اندازه ذره (201/3نانومتر)، فاکتور پراکندگی مناسب، پتانسیل زتا و درصد بارگذاری نشان داد. این نانوذرات با اندازه کوچک و مناسب، قابلیت نفوذ موثر در لایه‌های پوستی را دارند و جذب موضعی دارو را به‌ طور چشمگیری افزایش می‌دهند. نتایج نشان داد که فرمولاسیون نیوزومی نسبت به ژل ساده پروپولیس، نفوذپذیری و فراهمی زیستی بیش‌تری دارد.استنتاج: این مطالعه نشان داد که مقادیر کلسترول، نوع و نسبت سورفاکتانت‌ها و hlb به طور معنی‌داری بر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و میزان بارگذاری نانوذرات نیوزومی تاثیر می‌گذارند. هم‌چنین، نیوزوم‌ها نفوذ و جذب پوستی پروپولیس را افزایش داده و نشان‌دهنده‌ی پتانسیل بالای این سیستم در بهبود جذب پوستی، افزایش حلالیت و بهینه‌سازی متابولیسم دارو هستند. بنابراین، نیوزوم‌ها می‌توانند برای دارورسانی پوستی عصاره‌های گیاهی مورد استفاده قرار گیرند.

enhancement of skin absorption of propolis extract through niosomal nanovesicle formulation: design and optimization using the box-behnken method

background and purpose: herbal medicines have gained significant attention due to their notable therapeutic efficacy and lower incidence of side effects compared to chemical drugs. propolis, a natural product rich in flavonoid compounds, exhibits a range of therapeutic properties. this study aimed to design and develop novel formulations for the transdermal delivery of propolis extract.materials and methods: niosomal nanoparticles containing propolis extract were prepared using the thin-film hydration method. to achieve an optimal formulation, varying amounts of cholesterol and surfactants (span 60 and tween 60) were adjusted based on changes in the hydrophilic-lipophilic balance (hlb). the cholesterol content, hlb, and surfactant ratios were evaluated and optimized using the box-behnken design of experiments, leading to the selection of an appropriate formulation for skin absorption studies. uv spectrophotometry was employed to identify and measure the concentration of flavonoid compounds in the nanoparticles. to assess skin absorption, the diffusion of simple propolis gel and niosomal propolis gel was compared under laboratory conditions using a franz diffusion cell.results: a formulation containing 300 mg of cholesterol and 353.9 mg of span 60 and tween 60, with an hlb of 11.5, showed the best results in terms of particle size (201.3 nm), dispersion stability, zeta potential, and loading efficiency. these nanoparticles, with their small and optimal size, demonstrated effective penetration into skin layers and significantly enhanced the local absorption of the drug. the results indicated that the niosomal formulation exhibited greater permeability and bioavailability compared to simple propolis gel.conclusion: this study showed that cholesterol content, surfactant type and ratio, and hlb significantly affect the physicochemical properties and loading capacity of niosomes. additionally, niosomes substantially enhance the permeability and skin absorption of propolis, demonstrating the high potential of this system in improving skin absorption, solubility, and drug metabolism. therefore, niosomes can serve as effective carriers for transdermal delivery of herbal extracts.